Metaforen voor de liefde

‘geef mij twee lippen
en heldere inkt voor mijn tong
om de aarde één grote liefdesbrief
van melk te schrijven’

In Allerliefste nemen de gedichten de lezer mee naar Zuid-Afrika en Parijs. Breyten Breytenbach speelt in zijn poëzie met natuurbeelden en stedelijke elementen. In 'Hand in hand liepen we de brug op' wandelt een koppel vanuit de bossen de stad in en worden balkons met rivieren vergeleken. Bloemen, vogels en bomen keren in verschillende vormen terug doorheen de teksten. De dichter schrijft over de nachtegaal en de palmtortel, over de woestijn en de sneeuw, over rotsen en de maan, maar evenzeer over lichamelijke genoegens en vermengt ze tot een intiem geheel.

Breytenbach is een Zuid-Afrikaanse dichter, prozaïst en kunstenaar van wie het werk al meermaals bekroond werd. Hij ontving onder meer de prestigieuze Zbigniew Herbert International Literary Award voor zijn hele oeuvre. Allerliefste bevat een poëzie uit verschillende bundels waaronder Die Ysterkoei moet sweet, dat al in 1964 verscheen, Papierblom uit 1998 en Katalekte uit 2012. Cultuurhistoricus en redacteur Annemiek Recourt selecteerde de vijfentwintig teksten dan weer uit Rooiborsduif dat in 2019 ter ere van de tachtigste verjaardag van de dichter verscheen. 

Het mooie aan deze uitgave is dat die tweetalig is. Op de linkerbladzijde is steeds de originele versie in het Afrikaans terug te vinden en op de rechterbladzijde de Nederlandse vertaling. De meeste gedichten zijn vertaald door Laurens van Krevelen, maar er zijn ook vertalingen opgenomen door Krijn Peter Hesselink en Adriaan van Dis. De vertalingen lezen vlot en zijn vrij trouw aan de originele tekst. Zo nu en dan valt er een kleine aanpassing te spotten die vooral toe te schrijven is aan het bewaren van vloeiende lijn van de woorden. Of dit de juiste keuze is, kan zelf worden uitgemaakt door de oorspronkelijke versie door te nemen. Het moet wel gezegd worden dat het Afrikaans zeker zo poëtisch klinkt als het Nederlands.

‘Ek is ’n nagvoël op reis na jou
deur skeute in die tyd
in tuite van die donker
oor steppe en savannas’

Of Allerliefste werkelijk een selectie liefdesgedichten is die iedereen gelezen moet hebben, zoals de voorkant van de bundel pretendeert, is de vraag. Breytenbach weet in ieder geval knap gebruik te maken van metaforen en legt een zekere warmte in zijn woorden. Hij geeft blijk van een ongedwongen gevoel voor innigheid. Allerliefste etaleert het talent van Breytenbach om te raken met authentieke en doorvoelde beeldspraak, bovendien biedt de bundel een mooie kennismaking met zijn werk.