Bij vlagen van zeldzame schoonheid, maar veelal saai

Een boek dat nog wel even bij je blijft, al was het maar om de gemengde gevoelens die het oproept. Het verhaal begint als een hitsige 'jongensdroom' (een heterojongensdroom, dat wel) wanneer de vijftienjarige Michael Berg op het spoor komt van een gewillige dertiger, de volrijpe Hanna, die hem van zijn maagdelijkheid afhelpt. In het eerste deel lijkt alles idyllisch: ze wassen elkaar, weten de intieme plekjes ook te vinden en na de daad leest Michael haar steeds voor uit literaire werken. Ze piepen er zelfs tussenuit en gaan op een meerdaagse fietstrip, overnachten in hotelletjes als 'moeder en zoon' en wippen aldaar vrolijk verder. Geen vuiltje aan de lucht, totdat Hanna op een dag spoorloos verdwijnt. Ze heeft haar baan plots opgezegd en is verhuisd, maar waarheen weet niemand.

Een tijdsprong leert ons dat Hanna haar verleden en haar grote mankement probeerde te ontsnappen. Daar komt Michael, nu student in de rechten, achter bij een spraakmakende rechtszaak die hij bijwoont: een groepje vrouwelijke concentratiekampbewakers staat terecht voor misdaden uit het recente verleden. Hanna blijkt een van hen te zijn. Ze was een kampbewaker geweest, maar had verzuimd dat aan Michael te vertellen.

Vanaf dat punt verliest de roman zijn glans voor mij. Hoewel het een interessante opzet is voor de rest van het verhaal, wordt hoofdrolspeler Michael nauwelijks uitgediept. Op zijn fascinatie voor Hanna na leren we hem amper kennen. Zijn innerlijke wereld bestaat schijnbaar uit louter objectieve registraties van de gebeurtenissen om hem heen. Gevoelens als pijn, woede en angst worden feitelijk medegedeeld, waarna het verhaal verder kabbelt in droog ambtenaarsproza. Er is praktisch geen sprake van metaforiek of poëtische vondsten. Het is feit na feit na feit. Daardoor krijg je maar moeilijk feeling met Michael of Hanna.

Sommige filosofische uitweidingen zijn wondermooi, maar het is te weinig. Het boek is bij vlagen van zeldzame schoonheid, maar veel vaker behoorlijk saai. Dat voelt toch als een kapstok in het huis van de schrijver die ternauwernood de overjas van de protagonist aankan, maar waar onze eigen jas, die van de tevens uitgenodigde lezer, de kapstok omver doet kukelen.