Veelstemmige roman over het duistere verleden

Dunkelblum is een Oostenrijks stadje bij de grens met Hongarije. Het is 1989 en het IJzeren Gordijn is gevallen. In Dunkelblum wordt veel geroddeld maar over de gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog zwijgen de bewoners. Door de komst van buitenstaanders worden kwalijke zaken opgerakeld.
Eva Menasse weet in haar roman de sfeer van een bekrompen en gesloten plattelandsgemeenschap goed weer te geven. In het eerste deel worden de bewoners en de adellijke familie geïntroduceerd in korte scènes waarin diverse personages worden beschreven. Net als je iemand als lezer leert kennen, verschuift het perspectief naar een andere bewoner. Er broeit van alles, niet alleen de gebeurtenissen in de oorlog maar ook in het heden speelt er van alles. De nieuwe ontwikkelingen dwingen de bewoners om terug te kijken.
De auteur beschrijft in het tweede deel uitgebreid een onweersnacht die door iedere bewoner weer op een andere manier wordt beleefd. Zo denkt de verzekeringsman aan alle schades die hij zal moeten afhandelen. De burgemeester, die tegen zijn wil in door omstandigheden dit ambt bekleedt, is een dubieus figuur en heeft weer andere zorgen. Zo beschrijft Menasse een hilarische vergadering over het waterbeheer in het dorp. Maar onder het oppervlak broeit van alles.
In het derde deel komt het verhaal in een stroomversnelling. Er verdwijnt een vrouw, bij toeval wordt een skelet opgegraven en een groep Weense studenten restaureert de joodse begraafplaats. Na het overlijden van zijn moeder probeert de man uit de stad haar uitgeschreven herinneringen in het lege huis terug te vinden. Een historicus zoekt naar de geschiedenis van het stadje en een jonge vrouw probeert oude bewoners uit te horen. Zo wordt langzaamaan duidelijker wat er gebeurd is in de Tweede Wereldoorlog en daarna. Toch blijft het een raadsel wat er precies is voorgevallen.
Eva Menasse heeft in haar roman de vele stemmen en gebeurtenissen in een kader geplaatst en laat daarbij veel aan de inleving van de lezer over. Aangezien je als lezer niet een personage volgt maar de vertelling van het ene personage naar het andere springt, is dit een roman die met aandacht gelezen moet worden. Het is een rijke roman waarin veel te ontdekken valt voor een aandachtige lezer. In een interview met Trouw (23 juni 2022) vertelt de auteur dat zij wil dat haar lezers Dunkelblum zwijgt een tweede keer gaan lezen en dat verdient de roman zeker.