Recensie: Mijn moeder heeft altijd gelijk

Can see it from the way you looking at me
You don't think I'm worth your time
Don't care about the person that I might be
Offended that I walk the line. (Bea Miller)

Sinds de publicatie van 'Kolkulka', kijk ik reikhalzend uit naar nieuw werk van Lana Lux. 'Mijn moeder heeft altijd gelijk' is een aangrijpend verhaal over eetverslaving en een verstoorde moeder-dochterrelatie.

De roman is opgedeeld in drie delen. Het begint waar Alisa op het punt staat af te studeren. Ze heeft verschillende bijbaantjes en woont samen met haar beste vriendin Mascha. Beiden emigreerden in de jaren negentig met hun gezin vanuit Oekraïne naar Berlijn. Beiden zijn op verschillende manieren blootgesteld aan problemen van migratie, als ontworteling en eenzaamheid. En beide ontwikkelen een eetstoornis. Het is anorexia versus boulimia. Wat klink als een gedeelde troost, doet hun vriendschap geen goed. Eigenlijk halen ze het slechte bij elkaar naar boven, want de mooie en tengere vriendin Mascha laat zien wat je met zelfdiscipline kunt bereiken. Iets waarvan Alisa alleen maar kan dromen. Het is wederom een bevestiging dat ze niet goed genoeg is en te lomp voor ballet.

Het boek start ook als een zoektocht van Alisa naar haar identiteit, maar een paar hoofdstukken verder, richt de thematiek zich meer en meer op de vreemde relatie tussen moeder en dochter. Hoewel Alisa er alles aan wil doen om haar moeder te plezieren en trots te maken, is ze nooit genoeg voor haar; zo is ze te lelijk, te onhandig, te laks, te lui, en lijkt ze in alles op haar grote (en niet te vergeten) passieve vader. Hoewel Alisa op school echt goede cijfers haalt en op jonge leeftijd al van alles doet, oriënteert haar moeder zich volledig op de duidelijke tekortkomingen van haar dochter.

Als haar vader hen verlaat is het hek van de dam. Alisa's worsteling om zichzelf en anderen tevreden te stellen, leidt haar in een neerwaartse spiraal, wat er weer toe leidt dat haar eetstoornis steeds erger wordt. Haar zelfverachting is zo groot dat ze geen andere optie meer ziet dan professionele hulp te zoeken en open kaart te spelen. Maar brengt dat haar genezing en rust?

Het is niet dat de gedreven Tania alleen ontevreden is over haar dochter Alisa. Ze ziet haar gewoon niet. Haar hele leven bestaat uit verplichtingen en hinderblokken. Ze leeft constant in onmin met haar mannen, vrienden en familie en doet niets met al haar plannen en verwachtingen die ze ooit had toen ze in Duitsland aankwam. Het derde deel is vanuit haar oogpunt geschreven en biedt een mooi perspectief. Je leest hierin haar levensverhaal. Als lezer kan je daardoor iets beter begrijpen waarom 'ze zo is geworden'. Want eigenlijk streeft moeder Tania er ook vooral naar om 'gezien' te worden, maar daarbij heeft ze niet door wat de gevolgen zijn voor haar dochter en haarzelf.

Lana Lux slaagt er wederom in, om een bijzonder verhaal te schetsen en deze tekening is buitengewoon ontroerend. Buiten moeder-dochter problemen en eetstoornissen, gaat het over het doel van leven, eerlijkheid en over onvoorwaardelijke liefde.


Mijn moeder heeft altijd gelijk | Lana Lux |uitgever Nieuw Amsterdam