Verweven drama en ideologie

'Nooit heb ik geweten dat ik zo aanbeden werd, tot de dag waarop ik veranderde in een beeld.'

Het dorp Flamont is opgericht door Robbert Rigurson. Geschiedkundigen brengen het terug tot 'goudgele berg,' want alles draait hier om de goudmijn die Rigurson heeft ontdekt. De helft van de bevolking werkt er en de andere helft faciliteert de werkers. Hij, Rigurson, is er niet meer, maar zijn geest doolt nog door Flamont. Door bewoners en toeristen aanbeden en gehaat, want iedereen heeft een haat-liefdeverhouding met de mijn, het goud (en zijn oprichter).

‘’Als geoloog kan ik meer vertellen over het leven door onder de grond te zoeken dan ons oppervlakkige geluk. Wat de psychologie doet met de mens, wil ik met de aarde doen. Graven tot je iets bereikt wat alles betekenis geeft. Tot je iets vindt waardoor je heling kan beginnen.’’

'Wij is niets' is vanuit de geest van Robbert Rigurson geschreven. Hij geloofde nooit in geesten, tot hij er één werd. En telkens als iemand in de stad aan hem denkt duikt hij op als 'aanwezigheid' en wordt hij onderdeel van het verhaal.

Soms doolt hij rond in het warme, zachte niets, om dan op te poppen in een huiskamer van iemand die hij helemaal niet kent. Dat kan overal waar men aan hem denkt, dus soms op wel duizend plekken tegelijk. Die prikkeloverdracht is niet bij te houden in het begin. Als lezer schakel je met hem mee, dat betekent dat je zweeft tussen de werkelijkheid en het verleden en tussen Rigursons gedachten en het vertelde verhaal. Een beeldende uitwisseling, waardoor je soms even de draad kwijt kunt raken. Voor mij geen probleem, even een blad teruglezen en het draadje is weer gevonden.

Ik vond het vooral een interessant gegeven. De personages deden me nadenken, ook als ik het boek niet in handen had. Want wanneer ben je eigenlijk oud genoeg om 'levenslessen' te geven aan anderen? Of hoe rechtschapen moet je zijn?
Het leven in Flamont speelt zich af in een cocon; het dorp, een op zichzelf staande wereld, inclusief alle maatschappelijke issues en problemen. Rigurson 'de Goldenboy' staat centraal voor de droom naar geluk, maar (zoals altijd) blijkt geld niet zaligmakend. De goudkoorts slaat toe en uiteindelijk bezwijkt iedereen aan hebberigheid.

Via verschillende verhaallijnen kom je meer te weten over de achtergrond en ondergang van het dorp. Zo heeft Andrei, de vriend van Robbert, de stad ontworpen met het idee gelijkheid uit te stralen. Hij wilde met de sociale woningen geluk bieden aan de inwoners, maar het probleem tussen arm en rijk wordt alleen maar uitvergroot. Het laat zien met welke dilemma’s dorpelingen worstelen als alles wat ondergronds moest blijven ineens toch boven komt drijven. Als machthebbers beslissen om te graven onder het leven van anderen.

Het is misschien niet de (aller)beste Leue, en het verhaal lijkt soms wat los zand mee te dragen, maar de personages wisten me evengoed te intrigeren en mee te nemen in hun persoonlijke dilemma's . Zo lijkt de dode Rigurson sympathieker dan de levende versie, en hij lijkt spijt te hebben, of is dat slechts mijn wensgedachte?

De overige boekpersonages trekken ondertussen hun eigen plan en proberen ons tactisch te overtuigen en zo gehoor te vinden bij hun problemen. Het is de lezer als moreel kompas. Het scherpstellen is begonnen.

Wij is niets | Dimitri Leue | Uitgever Manteau