Een geweldige ervaring

Mijn jeugd heeft mijn schrijverschap heel erg beïnvloed” zei Dennis Lehane (1965, Boston, Massachusetts) ooit. Hiermee doelde hij op zijn Ierse ouders en de manier waarop hij werd grootgebracht, met de Ierse cultuur en gewoontes hoog in het vaandel. Dat hij daardoor verbaal erg sterk is geworden en dat dat terug te vinden is in zijn werk, blijkt ook dit keer weer in zijn nieuwste boek Nachtleven.

Hoofdpersonage is Joe Coughlin, de (jawel) broer van politieagent Danny Coughlin waarover Lehane al eerder een prachtboek schreef: De infiltrant. Dat Joe niet aan dezelfde kant van de wet staat als zijn broer (en vader) blijkt al uit het begin van Nachtleven. Samen met twee vrienden overvalt hij een clandestien café van de meest invloedrijke bendeleider van de Bostonse jaren twintig: Albert White. Het pand is niet verlaten, zoals Joe was verteld. Achter de kroeg wordt namelijk een illegale pokeravond gehouden. Daar is het dat Joe’'s oog valt op de mooie Emma, het liefje van White. Zijn fascinatie voor haar laat de hele overval bijna fataal aflopen, maar ondanks dat kan hij haar niet vergeten en zoekt hij haar weer op. Ze weten allebei wat de gevolgen kunnen zijn van hun relatie, maar toch weerhoudt dat hen er niet van om, in het diepste geheim, een wilde liefdesaffaire te beginnen. Uiteraard kan dit maar tot één ding leiden: ontdekking, waarmee ze begrijpelijkerwijs de woede van Albert White op hun hals halen. Deze schroomt dan ook niet om hen beide om te brengen, een plan dat op het nippertje voorkomen wordt door waarnemend hoofdcommissaris Thomas Coughlin, de vader van Joe. Omdat Joe vlak daarvoor samen met zijn maten een bank heeft beroofd en er tijdens zijn vlucht enkele politieagenten zijn omgekomen wordt hij gearresteerd en tot vijf jaar cel veroordeeld. Het is daar, in de gevangenis van Charlestown, dat Joe'’s carrière in de georganiseerde misdaad een duizelingwekkende vlucht neemt en hem uiteindelijk via Florida naar Cuba voert, en hem doet eindigen op een boot in de Golf van Mexico. Met zijn voeten in een kuip cement en twaalf gewapende mannen om hem heen.

Nachtleven is geen lekker doorleesboek waarmee je even tussendoor op de bank kruipt. Vooral in het begin is het een komen en gaan van personages en enige verslapping van concentratie kan al gauw de draad doen kwijtraken. Zodra Joe echter achter de tralies belandt, loopt het verhaal wat soepeler, maar zelfs dan moet je als lezer attent blijven. Want er gebeurt zoveel en het wordt zo prachtig verteld, dat het gewoon zonde zou zijn als je daarvan ook maar iets zou missen.

De sfeer van de jaren twintig weet Lehane voelbaar op te roepen. Je ziet ze voor je: de illegale stokerijen, de speellokalen, de kroegen, de straten geplaveid met kinderkopjes. Maar niet alleen de omgeving weet Lehane pakkend neer te zetten. Ook zijn personages krijgen een gezicht. Alsof je ze stuk voor stuk persoonlijk kent. Vooral de ontwikkeling van het karakter van Joe springt eruit. Door het hele verhaal heen groeit zijn persoonlijkheid. Eigenlijk is hij veel te sympathiek voor een man die hoog op de ladder van de georganiseerde misdaad staat, maar juist die karaktereigenschap maakt hem geloofwaardig en zorgt ervoor dat je begrip kunt opbrengen voor de keuzes die hij maakt. En hoop je dat de situatie waarin Joe verkeert bij aanvang van het boek, namelijk met zijn voeten in de bak cement, niet tot dat onvermijdelijke einde leidt. Maar om te weten te komen hoe het werkelijk afloopt, zal het boek gelezen moeten worden, en geloof me, door de pakkende schrijfstijl en het geweldige verhaal is dat geenszins een straf. Want net als in De infiltrant weet Lehane de periode van de Amerikaanse drooglegging tijdens de twintiger jaren boeiend neer te zetten. Niet alleen de steeds weliger tierende dranksmokkel wordt belicht, ook de wereld van de Italiaanse maffia die steeds verder oprukt, de opkomst van de Ku Klux Klan, en de Cubaanse armoede. En dat alles tezamen, inclusief de nodige humor, maakt het lezen van Nachtleven tot een geweldige ervaring.