MARTIN BOSSENBROEK: DE BOERENOORLOG

Martin Bossenbroek schreef een zeer goed boek over De Boerenoorlog. Hij heeft er terecht de Libris Geschiedenis Prijs voor gekregen. Het boek leest als een trein (toepasselijke woordspeling). Al lezende kwam ik erachter dat De tweede Boerenoorlog – Zuid-Afrika; 1899-1902—een voorproefje was van de eerste en de tweede wereldoorlog.
Martin Bossenbroek begint met een beschrijving van zijn bezoek aan Bloemfontein. Daar bevindt zich een museum en een monument ter nagedachtenis aan De Boerenoorlog.
De jaren voor de oorlog laten zien hoe de spanning tussen de Engelsen en de Boeren blijft groeien. De zeer jonge Koningin Wilhelmina schrijft persoonlijk een brief aan Koningin Victoria van Engeland in een poging een oorlog te voorkomen. Binnen een maand krijgt Wilhelmina een kort briefje van de oude Britse Vorstin terug waarin staat dat het van de redelijkheid van Paul Kruger afhangt of er een oorlog zal uitbreken of niet. In oktober 1899 verstrijkt het ultimatum van De Boeren.
Als de oorlog aanvangt is Paul Kruger de president van Transvaal. Zijn steun en toeverlaat is Willem Leyds. Een advocaat en staatsman, die carrière maakt als procureur (1884-1889) en Staatssecretaris (1889-1898) van Transvaal. Tijdens De Boerenoorlog is hij echter in Europa waar hij speciale gezant is van de Republiek.
Winston Churchill is tijdens het eerste half jaar van de oorlog oorlogsverslaggever voor de Morning Post. Over zijn avonturen in Zuid-Afrika schrijft hij twee boeken die hem erg populair in Engeland maken. Als hij terugkomt in Engeland gaat hij de politiek in.
Een andere schrijver die naar Zuid-Afrika komt is Arthur Conan Doyle. (Sherlock Holmes)
Deneys Reitz is een van de Boerensoldaten. Hij maakt als Boerencommando vele belangrijke veldslagen mee.
De wereld kijkt toe hoe de oorlog steeds wreder wordt. Door het besluit van Horatio Kitchener om de beproefde tactiek van de verschroeide aarde toe te passen gaan meer dan 30.000 boerderijen en een veertigtal kleine steden in vlammen op. Veestapels worden geplunderd of afgeslacht door de Engelse troepen. En talloze families worden vanuit hun hoeve naar Britse concentratiekampen gestuurd.
Emily Hobhouse is een Engelse journaliste en mensenrechtenactiviste. Zij stelt de situatie in de Britse concentratiekampen in Zuid-Afrika aan de kaak. Zij ziet zelf hoe in deze kampen tienduizenden kinderen en vrouwen in erbarmelijke omstandigheden moeten leven. En velen van hen sterven door ziekte en ondervoeding.

Uiteindelijk worden alle partijen verstandig: de vrede wordt getekend op 31 mei 1902.
Bossenbroek sluit af met hoe blank en zwart momenteel in Zuid-Afrika samenleven.