Het ongemak van een tijdgeest

Manik Sarkar vertaalt sinds 2002 Franse en soms Engelse literatuur. Hij vertaalde ruim zestig boeken van zeer uiteenlopende schrijvers, waaronder Philippe Claudel en Joël Dicker. Onder zijn vertalingen is ook ‘La petite fille de Monsieur Linh’ van Philippe Claudel, dat de Euregio Literatuurprijs in 2007 won. In 2024 debuteerde Marnik (na zeven jaar werk aan zijn boek) als schrijver met zijn eerste roman ‘Ossenkop’.
Ossenkop vertelt het verhaal van Rensing, een jongeman die in 1975 afstudeerde als slager, en enkele jaren later de slagerij van z’n vader overnam. Het startschot om moderniseringen door te voeren. Het ontbreekt hem echter aan sociale vaardigheden waardoor dit niet van een leien dakje verloopt.

De auteur legt een wereld bloot die minder bekend is, een wereld waarvoor veel minachting en afwijzing bestaat. Hij vertelt het verhaal vanuit de kant van de zogezegde ‘dierenbeul’ waar de slager en de slachter vaak voor worden uitgejouwd. Vanuit de kleine jongen, wiens leven ontstaat uit en bestaat in de slagerij, leren we de andere zijde kennen: het ideaal voor kwaliteit, de droom van de erkenning voor het creëren van een topproduct, de hoop op de herwaardering van dit mooie ambacht. Rensing komt over als een solide, onwrikbare jongeman.
Sarkar neemt echter ook de andere invalshoeken en zienswijzen op in het verhaal. Zo gaat hij niet voorbij aan de gevoelens van de dieren. En ook het standpunt van zijn echtgenote, die meer aandacht heeft voor de sociale noden van de klanten, komt aan bod.

De roman creëert een realistische weergave van een veelheid aan perspectieven die de slagerswereld omringen, waardoor je als lezer geslingerd wordt tussen begrip en afkeuring, tussen medeleven en afgrijzen. De afwisseling tussen de perspectieven houdt het verhaal boeiend. Elk standpunt wordt concreet benoemd. De auteur beschrijft waar het om gaat, draait niet om de hete brij heen, rechtuit zoals een slager niet draalt wanneer hij een volgend dier onder handen neemt.
De auteur hanteert een treffend taalgebruik dat het ongemak van de tijdgeest beeldend weergeeft, met metaforen, die verwijzen naar het bewerken en verwerken van vlees, om het handelen en de denkwijze van Rensing te illustreren. Mooi hoe het vlees in de literatuur verwerkt wordt.

De roman zet aan tot reflectie, over hoe we als samenleving omgaan met ambachten, met economie, hoe consequent we zijn in ons handelen volgens onze waarden, maar evenzeer hoe we omgaan met mensen die zich niet aanpassen aan de economisering omdat ze andere waarden hoog in het vaandel dragen. Het bezorgt ongemak omdat de wereld moeilijk in zwart-witte tinten te omschrijven valt.
Manik Sarkar heeft een prachtig verhaal neergezet met boeiende personages en een vlotte schrijfstijl waarin hij een weergaloos portret weergeeft van een wereld die ten prooi valt aan de vereconomisering. Met dit debuut heeft hij bewezen niet alleen een uitmuntend vertaler te zijn, maar eveneens een begeesterd schrijver.