Veertig lege taartdozen en een hoop lef.

Coulis is de debuutroman van Bilal al Mashta.
Bilal al Mashta is half-Irakees en half-Algerijns en woont sinds zijn tienerjaren in Delft.
Hij is mede-eigenaar van twee restaurants.
In zijn roman spelen deze verschillende culturen en eten, of beter gezegd, koken, een grote rol.
Amin, toneelregisseur in Algerije, is ontslagen en weet niet goed wat hij verder met zijn leven aan moet. Op een dag ziet hij een huwelijksaankondiging van de dochter van een hoge pief en hij besluit de catering voor de bruiloft te gaan doen. Probleempje(s): hij weet niets van koken, de opdracht is al vergeven, hij heeft geen kapitaal en geen ruimte om te koken. Wat hij wel heeft: lef, visie en fantasie. Hij regelt een pak geld, zijn vroegere buurmeisje Zahra als kokkin, en het zeventienjarige neefje van zijn vriend uit Nederland als manusje van alles. In een hilarische scène met 40 lege taartdozen zorgt hij dat de moeder van de bruid wat taartjes krijgt van het zogenaamd chique bedrijf Poquelin (de echte naam van Molière) uit Parijs, met Frans telefoonnummer! Hoe dit avontuur afloopt, wordt beschreven in het theaterstuk getiteld Omofaghia (omofagie betekent het eten van rauw vlees, meestal dierlijk), maar eerlijk gezegd is het mij niet duidelijk geworden.

De opmaak van het boek is afwijkend van wat we gewend zijn. De onderverdeling in actes en entr’actes doen denken aan de toneelwereld. In de eerste drie hoofdstukken maken we kennis met de drie hoofdpersonen: Amin (de misantroop), Zarah (de nomade) en Monsef (de jongen). Daarna komt het theaterstuk op gang. De entr’actes leiden soms wat af van het hoofdverhaal, net als het soms wel erg barokke taalgebruik. Soms poëtisch, soms ronduit veel en veel te veel van het goede. Een voorbeeld van het poëtische taalgebruik:” Hij vond iets wat hij lang geleden had laten liggen op de stoep, tussen krijt en knikkers: zijn verbeelding”.
En een voorbeeld van hoe het niet moet: “Ondanks de loeiende airconditioning, waren de wanden gedrapeerd met een permanente zweetlucht Amin wenste stiekem dat dat de geur zou zijn van een geweten, wanneer het poortje naar de Dag des Oordeels tussendoor op een kier stond: de walm nog in de kamer hing na aanmaningen van aartsengel Israfil die op zijn trompet blies en zoiets riep als: “Straks, broeder, straks kom ik om jouw moeder te neuken!”” Of: “Zijn tong klonk als een dikke penis.”
Dit leidt af van het verhaal. Ook de vele Arabische woorden, die achterin worden verklaard, en de voetnoten die op de betreffende bladzijde staan, maken het verhaal er niet leesbaarder op. Wel is Bilal al Mashta er goed in geslaagd de sfeer weer te geven van een Arabische, stoffige, armoedige omgeving. Alleen niet dankzij de hoeveelheid Arabische woorden. Dat had best wat minder gekund.
Daarnaast maakt de schrijver gebruik van metaforen. Zo is de rijke pief een metafoor van El Ghoul, menseneter en monster, die kinderen bang maakt, maar ook volwassenen belet vooruit te komen. Het is op deze El Ghoul dat Amin wraak wil nemen tijdens het bruiloftsmaal. En de Algerijnen, Algériens, voelen zich “rien“ ( niets, of voorbestemd voor nietsnutterij).
Al met al zitten er mooie vondsten in het boek, maar het geheel is warrig, rommelig en te gezocht. Nogal wat lege dozen, maar ook een hoop lef!