Ontheemd in de Tweede Wereldoorlog

Tijdens een luchtaanval op de stad Londen raakt Olivia gescheiden van haar oudere zus Sukie. Haar laatste herinnering is dat haar zus vlak voor het vallen van de bommen een man heeft ontmoet terwijl ze de jas van haar moeder droeg. Olivia is ongerust over het lot van haar zus en weigert te geloven dat zij is omgekomen door de Duitse bommen. Om te ontsnappen aan de gevaren in Londen wordt Oliva samen met haar broertje Cliff geëvacueerd en met een grote groep Londense schoolkinderen naar het plaatsje Budmouth Point gestuurd, de woonplaats van een vriendin van haar zus. Eenmaal daar aangekomen vindt ze in de jas van haar moeder, die zij nu mag dragen, een briefje met een geheime code waarvan ze de betekenis wil oplossen. Tijdens haar verblijf in Budmouth Point maakt Olivia kennis met de inwoners van het plaatsje, waarbij ze stuit op verschillende geheimen van de dorpelingen en van een geëvacueerd meisje met de naam Esther. Olivia beleeft samen met Cliff een spannend avontuur, terwijl ze geconfronteerd wordt met het leed van vluchtelingen en vooroordelen die sommige mensen tegen hen hebben. Olivia krijgt ook zelf te maken met de nodige vooroordelen en leert zo wat het betekent om een buitenstaander te zijn in een vreemde omgeving.

Emma Carroll is docent Engels aan een secondary school, afgestudeerd aan Bath Spa University en heeft meerdere kinderboeken geschreven waarvan er een aantal in de prijzen vielen. Letters from the lighthouse is nu vertaald in het Nederlands onder de titel Geheimen van de vuurtoren en uitgegeven bij KokBoekencentrum in een vertaling van Marije Kok. Veel van de boeken van Emma Carroll spelen zich af in een historische setting en dat is bij dit boek ook het geval. De lezer krijgt in dit boek veel mee over hoe het was om in de Tweede Wereldoorlog als jong meisje in Londen te leven ten tijde van de Blitzkrieg. Je kruipt als het ware in de huid van de 13-jarige Olivia en beleeft samen met haar de periode van geëvacueerd zijn in een onbekende omgeving, waar je niemand kent en daarnaast ook nog eens de zorg hebt voor je jongere broertje.

Een belangrijk thema in dit boek is de ervaring van het ontheemd zijn, dat Olivia gemeenschappelijk heeft met de andere geëvacueerde kinderen, en daarnaast het gevoel een buitenstaander te zijn in de hechte dorpsgemeenschap. Olivia krijgt te maken met de nodige vooroordelen naar haarzelf als stadskind uit Londen, maar heeft zelf net zo goed haar vooroordelen naar andere kinderen uit de groep.
Heel herkenbaar voor kinderen uit onze tijd is de positie van vluchtelingen en de houding van mensen, die met hen geconfronteerd worden. Emma Carroll weet dit op een mooie en invoelende manier te beschrijven, waarbij ze op fijnzinnige wijze meegeeft hoe we volgens haar hebben om te gaan met de huidige vluchtelingenproblematiek.

"Vluchtelingen zijn mensen die hun land hebben moeten ontvluchten. Ze hebben hun baan, hun huis en hun familie achter moeten laten vanwege de oorlog. We zouden ze juist moeten verwelkomen in plaats van ze als vijanden te behandelen". (blz. 211)

Olivia zelf wordt beschreven als een meelevend, dapper en onderzoekend meisje, die soms wat te bijdehand overkomt en ouder lijkt voor haar leeftijd. Ze leeft mee met het verdriet van de mensen om haar heen en bekommert zich op liefdevolle wijze om haar jongere broertje. De avonturen, die ze ondertussen beleeft in Budmouth Point zorgen voor de nodige spanning, die kinderen vanaf 9 à 10 jaar heerlijk zullen meebeleven. Natuurlijk ontbreekt de goede afloop niet, maar het is niet zo dat alles van een leien dakje gaat in dit boek.

"Als je zo naar haar keek, zou je nooit kunnen bedenken dat haar hart nog steeds gebroken was. Maar dat was ook het erge eraan: het leven ging door, net als die vreselijke knagende leegte die je voelde wanneer iemand er niet meer was". (blz. 232)

Een kritische noot betreft het gebruik van een enkele krachtterm in dit boek en de soms wel erg onwaarschijnlijke gebeurtenissen die door de hoofdpersoon worden meegemaakt, waardoor het verhaal op sommige plaatsen niet echt realistisch is. De beoogde doelgroep zal zich hier waarschijnlijk niet aan storen en dit boek met ingehouden adem lezen. Emma Carroll geeft tenslotte veel informatie in het boek over het leven van kinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog en de impact die dit op hen had, waarbij de goede lezer ondertussen lessen kan trekken uit het verleden voor het heden.
De omslag van het boek tot slot is mooi uitgevoerd, namelijk een tekening van een eenzame vuurtoren met twee kinderen terwijl op de achtergrond vijandelijke vliegtuigen te zien zijn. Een leuke vondst is de korte tekst op de voorkant, waarbij de lezer getriggerd wordt om het boek te lezen en zo het antwoord te vinden op de zoektocht van Olivia.


Met dank aan Uitgeverij KokBoekencentrum voor het ter beschikking stellen van een recensie-exemplaar.