Een aangrijpend boek voor jongeren met verhalen over meisjes en jonge vrouwen, die gevlucht zijn

In het boek Wij zijn gevlucht geeft Malala Yousafzai een inkijkje in de levens van verschillende jonge vrouwen (soms nog meisjes) die de afgelopen jaren ontheemd zijn geraakt en op hun vlucht naar vrijheid veel en soms alles zijn kwijt geraakt. Het zijn stuk voor stuk schrijnende verhalen, die ons in het vrije en rijke Europa een spiegel voorhouden en ons confronteren met de wereld van vluchtelingen. Grote vraag is of wij wel genoeg onze voorrechten waarderen, waarbij het leven in vrijheid, de nabijheid van familie en een vertrouwde omgeving toch vaak als vanzelfsprekend worden ervaren. Malala Yousafzai weet zelf uit ervaring wat het is om te moeten vluchten en daardoor heeft ze de verhalen van andere vluchtelingen met een groot invoelingsvermogen kunnen beschrijven.

'Het enige wat vluchtelingen onderscheidt, is dat ze verstrikt raakten in een conflict dat hen dwong hun huizen te verlaten, afscheid te nemen van hun dierbaren en het enige leven dat ze kenden. Ze hebben onderweg zo veel geriskeerd, en waarom? Omdat het maar al te vaak een keuze was tussen leven of dood. En net zoals mijn familie dat tien jaar geleden deed, kiezen vluchtelingen voor het leven.'

Met deze woorden ter inleiding geeft Malala daarna een korte samenvatting van haar eigen leven, waarin ze haar strijd voor vrijheid van onderwijs aan meisjes in Pakistan beschrijft. Uitgerekend vanwege haar opkomen voor het belang van onderwijs aan meisjes en vrouwen en voor vrede in het algemeen wordt Malala op 9 oktober 2012 neergeschoten door een Talibanstrijder, waardoor ze met spoed wordt overgebracht naar een militair ziekenhuis en daarvandaan naar een ziekenhuis in Engeland. Vanaf dat moment is Malala gescheiden van haar familie, die nog in Pakistan verblijft, en is ze een icoon geworden voor vrede en onderwijs aan meisjes en jonge vrouwen. Na haar ontslag uit het ziekenhuis besluit ze om haar strijd voor meisjesonderwijs voort te zetten. Ze heeft de afgelopen jaren kennis gemaakt met verschillende meisjes over de hele wereld, die gedwongen werden om hun land van herkomst te ontvluchten en een aantal van de verhalen, die zij de afgelopen jaren uit de mond van deze meisjes heeft gehoord, zijn door haar gebundeld in Wij zijn gevlucht.

In het boek komen verschillende meisjes aan het woord, waarbij opvalt dat het stuk voor stuk dappere jonge vrouwen zijn, die allemaal een nieuw leven aan het opbouwen zijn in een voor hen vreemde omgeving. Deze krachtige verhalen doen een appèl op ons of wij bereid zijn om de vluchtelingen in onze omgeving met een open houding tegemoet te treden en hen wegwijs te maken in onze samenleving. Een van de verhalen beschrijft de rol van de Amerikaanse Jennifer, die voor Marie Claire (afkomstig uit Congo) een nieuwe moeder werd omdat ze na het zien van de foto met het verdronken driejarige Syrische jongetje, besloot zich daadwerkelijk te willen inzetten voor vluchtelingen.

Wanneer je het aangrijpende verhaal van Marie Claire, Zaynab, Najla, Muzoon en al die andere meisjes op je in laat werken, kun je niet anders dan met een diep gevoel van compassie en meeleven reageren. De verhalen zijn soms schrijnend, maar zonder expliciet in details te treden, waardoor ze ook wat aan de oppervlakte blijven. Gezien het feit dat dit boek bestemd is voor jongeren kan het boek wel als een goede eerste kennismaking dienen met de wereld van vluchtelingen. Ik hoop dat veel scholen in het voortgezet onderwijs dit boek in de bibliotheek zetten of op de lijst met te lezen boeken zodat jongeren dit boek zullen tegenkomen en lezen!