Een persoonlijk en toegankelijk tijdsdocument waarin Mark Wintgens met een onbevangen blik zijn verblijf in het Rusland van de jaren ’90 beschrijft, en laat zien hoe ervaring, gastvrijheid en nuance vooroordelen kunnen doorbreken.

Recensie: Tulpje in Rusland
Auteur: Mark Wintgens

Tulpje in Rusland is een persoonlijk non-fictieverslag waarin Mark Wintgens terugblikt op zijn verblijf in Rusland in 1994. Als jonge, ambitieuze advocaat vertrekt hij zonder uitgesproken vooroordelen, zonder diepgaande kennis van taal of cultuur en vooral zonder een vastomlijnd beeld van het land of zijn inwoners. Die onbevangen houding vormt de kern van het boek.

Het eerste hoofdstuk zet meteen een duidelijke toon. Wintgens presenteert zichzelf met zelfspot en relativering, en maakt helder dat dit geen heldenverhaal of avonturenroman is, maar een eerlijk verslag van iemand die vooral veel laat gebeuren. Tegelijkertijd voelt dit openingshoofdstuk wisselend aan. De sterke, prikkelende start maakt plaats voor meerdere zijpaden, waarin hij van de hak op de tak springt tussen collega’s, vrienden, eerdere gebeurtenissen en persoonlijke omstandigheden. Dat fragmentarische karakter kan in het begin wat afleiden, maar past ook bij de reflectieve manier waarop hij zijn verhaal achteraf vertelt.

Vanaf het tweede hoofdstuk wordt de structuur duidelijker. De korte hoofdstukken functioneren als losse momentopnames: het inpakken van koffers, de reis naar Schiphol, de vlucht, aankomst in Rusland, het werk, ontmoetingen, sociale situaties en dagelijkse observaties. Alles wordt verteld in de ik-vorm en in de verleden tijd, wat het boek een sterk dagboekachtig gevoel geeft. De hoofdstukken zijn overzichtelijk en concreet benoemd, waardoor je moeiteloos door het boek heen leest.

De schrijfstijl is toegankelijk, licht en persoonlijk. Wintgens wisselt observaties af met kleine anekdotes en feitelijke details, zonder te vervallen in zwaar politiek of historisch commentaar. Juist die keuze maakt het boek laagdrempelig. Het draait niet om analyses, maar om ervaring: hoe het voelde om daar te zijn, hoe mensen reageerden, en hoe zijn verwachtingen — of het gebrek daaraan — zich verhielden tot de werkelijkheid.

Wat het boek sterk maakt, is de manier waarop vooroordelen impliciet worden bevraagd. Wintgens beschrijft Rusland niet als gevaarlijk of vijandig, maar als een plek waar hij zich verrassend vaak welkom voelde. De gastvrijheid en normaliteit van het dagelijks leven krijgen veel aandacht, zonder dat hij problemen of spanningen ontkent. Dat maakt het verhaal genuanceerd, juist door de afwezigheid van expliciete stellingname.

De epiloog voegt een extra laag toe. Hier verbindt Wintgens zijn ervaringen uit de jaren ’90 met het heden, en reflecteert hij op de oorlog in Oekraïne en de veranderde blik op Rusland en Russen. Hij benoemt scherp hoe snel afkomst wordt vereenzelvigd met politieke verantwoordelijkheid, en plaatst daar zijn persoonlijke ervaringen tegenover. Daarmee krijgt het boek achteraf meer gewicht dan het onderweg soms lijkt te hebben.

Tulpje in Rusland is geen diepgravende analyse en ook geen groots meeslepend reisverhaal. Het is een eerlijk, toegankelijk en persoonlijk tijdsdocument, geschreven vanuit nieuwsgierigheid en openheid. Niet alles zal voor iedere lezer even herkenbaar zijn, maar juist die ongekunstelde benadering maakt het verhaal authentiek en oprecht.

Ik heb dit boek als recensie-exemplaar gelezen, dit is mijn persoonlijke mening