Verhaal over hoop, wanhoop en de onverzettelijkheid van de menselijke geest in tijden van tegenspoed

Deze recensie werd eerder gepubliceerd op mijn blog GraagGelezen.

In 'Als de dag breekt' toont Lars de Brabander opnieuw zijn meesterschap in het weven van historische fictie met diepgaande menselijke drama's. Vanaf de achterflap wordt je al meegezogen in een verhaal waar twee krachten langzaam opborrelen: het pijnlijke verleden van een echtpaar en de dreigende nadering van een verwoestende storm. Deze twee verhaallijnen vervlechten zich op een beklemmende wijze, waarbij liefde, overleven, haat en dood een dramatische tango dansen.

De toon van het boek is inderdaad, zoals de achterflap al belooft, "beklemmend". De Brabander creëert een sfeer van constante spanning, waar elke pagina doordrenkt is van de worsteling van de personages met hun verleden en de onvermijdelijke confrontatie met de natuurkrachten. Het is een tragisch portret van een samenleving die nog steeds in de greep is van haar eigen geschiedenis. De auteur neemt de lezer mee naar de "zwarte pagina’s die nooit zullen verkleuren," en de bescheiden erkenning dat hij nooit een volledig accurate voorstelling kan maken van dit verleden, draagt bij aan de authenticiteit van het verhaal.

“En terwijl hij het zei, donderde het alsof de wereld in stukken kraakte en de hemel naar beneden stortte, op hetzelfde moment dat het aroma zich in volle hevigheid uit de grond losrukte en bij Sylvio jaloezie wraakzuchtig de kop op stak, en haat als lava opborrelde uit de diepste krochten, opgewekt door bitterheid, eigenwaan en spijt, zijn ziel wegglippend in de duisternis. De dag brak.”

Wat 'Als de dag breekt' zo krachtig maakt, is De Brabander's herkenbare stijl. Te midden van de kwelling en het onheil, ligt de humor op de loer. Op onverwachte momenten springt het vanuit een schaduw tevoorschijn, en biedt het een broodnodige verlichting in de anders zo intense vertelling. Deze afwisseling van zwaarte en lichte momenten maakt het boek des te aangrijpender en houdt de lezer geboeid.

De setting van een onlangs aan de slavernij ontworsteld eiland, balancerend op de rand van de afgrond, is meesterlijk gekozen. De verraderlijkheid schuilt niet alleen tussen de inwoners, maar ook in het weer. De geleidelijke escalatie van de weersomstandigheden – van onbehaaglijk drukkend naar onstuimig, van beklemmend naar bevrijdend, en uiteindelijk naar een openbarende Apocalyps – spiegelt perfect de interne strijd van de personages. Het is een knap staaltje van symboliek dat de spanning tot een hoogtepunt drijft.

Het is een gewaagde uitspraak om te zeggen dat een boek in één dag is geschreven en dat je het daarom ook in één dag uitleest. Toch slaagt De Brabander erin om een verhaal te creëren dat zo meeslepend is, dat je het inderdaad moeilijk weg kunt leggen. 'Als de dag breekt' is een aangrijpende literaire roman die nog lang na het omslaan van de laatste pagina in je gedachten blijft rondspoken. Het is een verhaal over hoop, wanhoop en de onverzettelijkheid van de menselijke geest in tijden van tegenspoed, en een absolute aanrader voor liefhebbers van historische romans met een diepe emotionele laag.