Angstaanjagend goed!

Deze recensie werd eerder gedeeld op mijn blog GraagGelezen.

De duiveljager van Jürgen Gijsel is een spannende true crime over de gruwelijke moord in Koewacht op de vrouw van een Zeeuws-Vlaamse plattelandsarts in het midden van de 19de eeuw. Deze dokter Jean Baptiste de Loeil hield zich bezig met kwakzalverij en werd om zijn twijfelachtige en onorthodoxe praktijken ook wel ‘duiveljager’ genoemd. Hij had zijn uiterlijk ook niet mee.

De dorpsbewoners zwegen hoewel ze wisten van het handelen van hun huisarts maar ze hielden hun mond. Ze waren arm en ongeletterd en als zelfs de lokale autoriteiten zoals de veldwachter en de burgemeester geen actie namen als ze bij deze ‘instanties’ kwamen klagen over hetgeen De Loeil deed, wat konden zij dan nog doen. Ook de kinderen van de duiveljager moesten het ontgelden, zo was er niet alleen slaag voor iedereen, maar de dochters moesten ook de dierlijke lusten van hun vader ondergaan.

“Hij was moeder dan ook liever kwijt dan rijk, want ze verhinderde hem een wellustig leven te lijden. Daarom sloot hij haar op. Eerst in de kelder, waar ze sliep op een hoop vodden en pluimen. Later op zolder, ver weg van nieuwsgierige blikken. Haar centen, dat was de ware reden waarom hij bij haar bleef. Daarmee ging hij op zwier, in cafés in Gent waar hij haar familiefortuin verbraste aan wijn en lichtekooien.’

Het proces dat in Middelburg volgt en drie dagen duurt, is een mediaspektakel. Zowel in België als in Nederland wordt over dit proces geschreven. Zoals in de Middelburgsche Courant van 25 oktober 1849.

...De veroordeelde, wiens stuitend voorkomen bij velen reeds afkeer deed ontstaan, hoorde zijn vonnis met koude onverschilligheid aan, die de verstokte boosdoener kenmerkt, en noch de zielroerende toespraak van de voorzitter, noch de ontzetting, die de opsomming zijner gruwelijke en onmenselijke daden, op de aanzienlijke menigte bij de debatten aanwezig, deed geboren worden, brachten de minste ontroering op zijn versteend hart teweeg...

Gijsel weet de lezer vanaf het begin te boeien. Hij bouwt de spanning op door de verschillende perspectieven van de personages te gebruiken. De lezer krijgt zo een goed beeld van de situatie, en van de motieven van de betrokkenen. Je leest niet alleen vanuit het gezichtspunt van De Loeil maar ook vanuit zijn advocaten, de eisers in het proces en de familie van de overledene.
De karakters zijn goed uitgewerkt, en Gijsel weet ze geloofwaardig neer te zetten. Het verhaal is door de auteur geschreven op een toon die meteen doet denken aan de tijd waarin het zich afspeelt.

De Loeil ging de geschiedenis in als de laatste Zeeuw die geëxecuteerd werd.
De auteur heeft ook andere Nederlandse executies rond die tijd beschreven in dit boek. Ook een verwijzing naar een schilderij van James Ensor geeft blijk aan het feit dat zijn onderzoek niet stopte bij De Loeil.Als lezer maak je hier ook kennis met de oorsprong van ‘De kop van Jut’.

Het boek is gebaseerd op waargebeurde gebeurtenissen en Gijsel heeft zijn research goed gedaan. De verklaringen van de hoofdrolspelers zijn authentiek. Hij weet de historische context goed te schetsen, en hij geeft een realistisch beeld van het leven in Zeeland in de 19de eeuw.
De terechtstelling van De Loeil leverde zelfs nog een ‘moordlied’ over de duiveljager op met de titel ‘T is op de Koewacht in Zeeland geschied’.

De duiveljager is een spannend en meeslepend boek dat de lezer tot het einde zal boeien. Het is een aanrader voor liefhebbers van true crime en historische romans. Vaak denk je tijdens het lezen aan een of andere horrorfilm, zo afgrijselijk is hetgeen je onder ogen krijgt.
De duiveljager is een indrukwekkend boek barstensvol informatie waar je zeker van zult smullen.