Frankenstein is moderner dan je zou denken

De Engelse Jeanette Winterson heeft een bijzondere roman geschreven. Dit keer over een thema waar we steeds meer mee te maken krijgen. Kunstmatige intelligentie. Er spelen zich twee verhalen af, één in de huidige tijd en de andere begint in 1816. Ondanks de verschillen in de tijd en levens is het thema hetzelfde. De hoofdvragen zijn: Wat maakt mensen menselijk? Heb je een lichaam nodig?

Het verhaal van Mary Shelly begint in 1816 aan het meer van Genève. Mary Shelly zit met haar man, zijn arts en een bevriend stel in een villa aan het meer. Ze kunnen niets doen omdat het blijft regenen. Ze discussiëren over het leven, de dood en de on-doden. Over lichaam en geest. Ze besluiten een verhaal te gaan schrijven. Dat van Mary wordt een succes, het gaat over de bekende Frankenstein.
‘Het monster dat ik heb geschapen wordt door de mensheid gemeden en gevreesd. Zijn afwijkende natuur is zijn ondergang. Hij is nergens thuis. Hij is niet menselijk, maar alles wat hij weet, heeft hij van de mensheid geleerd.’

Ry Shelly leeft in deze tijd. Hij is trans, geboren als vrouw maar hij heeft zijn borsten laten verwijderen en slikt hormonen. Op een robotica beurs in Memphis ontmoet hij Victor Stein, ze krijgen een soort relatie. Stein doet (illegale) experimenten naar kunstmatige intelligentie. Ry levert hem in het geheim lichaamsdelen van mensen die op zijn werk als arts bij de eerste hulp van een ziekenhuis zijn omgekomen. Deze onderzoeken gaan steeds verder. Victor Stein ziet het lichaam als een soort beademingsapparaat voor het brein. Volgens hem hebben we in de toekomst geen lichaam meer nodig.
‘Ik voelde me niet veilig, maar ik voel me bij Victor nooit veilig. Opgewonden, geboeid, maar niet veilig.’

Jeanette Winterson laat de twee verhaallijnen mooi door elkaar lopen. Je komt er steeds meer achter dat de gedachtes van toen en nu op elkaar lijken. Je blijft je afvragen waar het verhaal naar toe gaat. De ideeën over kunstmatige intelligentie gaan ver, maar dat is wel waar we de komende jaren steeds meer mee te maken gaan krijgen. Het is niet alleen een roman, maar het zet je ook aan het denken over de toekomst, en hoe je er zelf in staat.
Het is een oud verhaal in een modern jasje.