'In my life'

‘Ma, ik ben het, John de Wolf’ – Jeroen Siebelink

Het is nog niet eerder voorgekomen dat de titel van een boek niet direct duidelijk is. Het lijkt een bewuste keuze van de omslagontwerper te zijn. De namen van auteur en voetbalicoon zijn beide in lichtblauw (de kleur van de ogen) weergegeven. De titel is ‘Ma ik ben het’ of het is ‘Ma, ik ben het, John de Wolf’. De laatste titel staat ook op de rug van deze dikke paperback. Naast de karakteristieke kop van de oud-voetballer zie je, ietwat wazig, een ‘en profil’ aangezicht van zijn moeder. Zijn moeder is er wel en is er niet. Een buitengewoon smaakvolle omslag voor dit autobiografische non-fictie verhaal.

Het verhaal start halsoverkop en laat iedere vorm van introductie achterwege. Het zorgt voor een schokeffect. John bezoekt zijn moeder in het verpleeghuis. De communicatie tussen moeder en zoon is onsamenhangend en confronteert de lezer direct met de effecten van vergevorderde Alzheimer. Geen chronologisch verhaal maar een start die je in één klap laat zien hoe ernstig de gevolgen van deze veelvoorkomende aandoening, die in de hersenen ontstaat, zijn.

‘Verdwalen en vallen. Vergissen en vergeten.’

Een op de vijf mensen lijdt uiteindelijk aan dementie. Alzheimer is in 70% van de gevallen de diagnose. Het gaat hierbij om het afsterven van hersencellen waardoor geheugenverlies ontstaat en uiteindelijk chronische cognitieve achteruitgang plaatsvindt, waardoor iemand steeds meer moeite heeft met het uitoefenen van de dagelijkse vaardigheden.
Naast dit feitelijke ziekteproces, dat in sommige gevallen al op jongere leeftijd start, heerst een grote relatieproblematiek. Zowel de patiënt als de directe familie ervaart een wijziging in zelfstandigheid, mate van contact en het samen dingen kunnen regelen en onthouden. De relatie zoals die was, voor de ziekte, is onherroepelijk verdwenen. Wanneer het om je geliefde of om een ouder gaat, is dit een ondraaglijk zwaar proces.
In dit verhaal geeft John de Wolf ook aan dat het voor hem steeds zwaarder wordt om bij zijn moeder langs te gaan. Hij ziet zijn moeder en tegelijkertijd is hij haar al kwijt.
Het niet (dikwijls) meer langsgaan bij zijn moeder is een zwaar mentaal proces. Het oordeel van anderen en de eigen overtuiging dat een ouder ook voor jou heeft gezorgd toen je zelf weinig kon, wegen zwaar mee in deze worsteling tussen hart en verstand.

‘Mooi weer, hè?’
‘Nou weet ik het wel.’
‘Wat?’
‘Je hebt nu al vijf keer gezegd dat het mooi weer is.’
Ik bestudeer ma’s gezicht, ze geeft geen krimp.
‘Nee, jij hebt veel te melden.’

Het boek is meer dan een afscheid bij leven. Het toont ook het definitieve afscheid van zijn vader die al op jonge leeftijd overleden is. Het gaat over de relatie met ouders, hoe hecht die is en wat je uiteindelijk van wie hebt meegekregen. Jeroen Siebelink is sinds het schrijven van de biografie De Wolf, John (2014) kind aan huis bij de assistent-coach van Feyenoord. Dit vertrouwen levert de kwetsbare kant van de sportman op, die door zijn woeste uiterlijk veelal verkeerd wordt ingeschat. Deze man die door iedere aanvaller werd gevreesd, blijkt in het dagelijks leven toch een zachtaardig en onzeker schaap in wolfskleren te zijn.

Het is een op vele vlakken uiterst mooi verhaal geworden. De jeugd, de sport, de vertwijfeling, zijn zus, vader en moeder. En de relatie met zijn zus en zijn moeder in het hier en nu. Het geheel is menselijk. Niet per definitie een warm hecht knuffelgezin, maar wel een gezin waarin er met weinig woorden aandacht voor elkaar was.

‘Dat je je kwetsbaar durft op te stellen. Maar ja, dat leer je niet in de voetballerij. Dat leer je alleen van je moeder.’

Het is op momenten goed opletten omdat er veelvuldig vanuit een wisselend eerste perspectief wordt geschreven. De bron van de informatie staat garant voor het ik-personage in dat hoofdstuk. Dat vraagt alertheid.
Daarnaast is het bovenal een aangrijpend portret van een moeder, gezien door de ogen van haar zoon. Vertederend en getuigend van eeuwige liefde.

‘Een opperheks heeft haar betoverd, haar van een prinses in een kikker veranderd. Dit gaat niet meer over zielig en ach en wee of kom maar hier, ma. Dit gaat over waardigheid. Moederschap tot het einde.
Over blijven waken, ook als je er niet meer helemaal bij bent. Dit is verdriet dat niet meer weggaat, niet bij haar, niet bij ons en niet bij mij. Pijn die ik tot in mijn botten voel en altijd bij me zal blijven. Lang nadat het vergeten en verdwalen is gestopt.’

⭐️⭐️⭐️⭐️ Met Ma, ik ben het, John de Wolf laat Jeroen Siebelink zien dat hij een onderzoeksjournalist pur sang is. Niet alleen de resultaten van de gesprekken met John worden ingezet. Siebelink maakt de sociale cirkel zo groot mogelijk door de herinneringen van vele mensen in de directe omgeving van het gezin te verzamelen om de lezer een ode aan Mar de Wolf te schenken, vormgegeven vanuit een 360 graden perspectief. Een levenstestament van de moeder van een boeiend mens. Als Ajacied ben ik diep onder de indruk van dit intieme verhaal.

Doneer uw bijdrage via www.StopAlzheimer.be (Vlaanderen) of www.alzheimer-nederland.nl

Persoonlijke songtekst:

‘There are places I remember
All my life
Though some have changed
Some forever
Not for better
Some have gone
And some remain
All these places have their moments With lovers and friends
I still can recall
Some are dead and some are living
In my life
I’ve loved them all’

(The Beatles – ‘In my life’)

Peter
Boekencast

Genre: autobiografisch non-fictie
Uitgeverij: ls amsterdam
ISBN: 9789021057637
Uitvoering: paperback
Aantal pagina’s: 366
Verschijningsdatum: oktober 2025

Hartelijke dank aan uitgeverij Luitingh-Sijthoff voor het beschikbaar stellen van dit recensie-exemplaar, in ruil voor deze eerlijke recensie.