Lezersrecensie
Een pact met de duivel
Een hallucinerende roman schreef Irene Solà met ' Ik gaf je ogen en je keek in de duisternis', als een schilderij van Jeroen Bosch, vol met personages die mismaakt zijn, verdorven, verwaarloosd en vergeten. Ze wonen op een oude hoeve in de Catalaanse bergen waar de tijd zijn eigen wetten heeft, waar verleden, heden en toekomst vrijelijk door elkaar lopen en de duivel zijn laatste dagen slijt, in zijn oude gedaante als stier, bok of zwarte kat, en zielen koopt in ruil voor gunsten.
Het zijn vooral vrouwen die zich hebben teruggetrokken op hoeve Clavell, nadat oermoeder Joana haar pact met de duivel sloot om met de erfgenaam van de boerderij te kunnen trouwen. Sindsdien wordt ieder kind geboren met één gebrek: de een heeft geen tong, de ander mist een stuk hart. Er is Àngela zonder pijn, en Bernadeta zonder wimpers. Die laatste ligt op sterven, en de andere vrouwen, ook die al lang gestorven zijn, wachten tot het zover is, en bereiden intussen een geit, naar eeuwenoud recept.
Het is een enorme prestatie die Irene Solà (1990) hier levert. Haar taal is mythisch, geworteld in tradities van honderden jaren, en ondanks de complexiteit van de handeling, en de veelheid aan personages uit verschillende tijden die toch allemaal op hetzelfde moment op het sterfbed van Bernadeta aanwezig zijn, sleept ze de lezer mee in een wereld die je gegarandeerd niet kent, die verdwenen is, en misschien wel nooit bestaan heeft, behalve in de kunst, de mythologie, de fantasierijke volksverhalen die grootmoeders eeuwenlang vertelden aan hun nageslacht. De vertaling van Adri Boon is trouwens net zo knap: als je het gevoel hebt dat je een roman leest in de taal waarin hij ook geschreven is, dan heb je het denk ik goed gedaan als vertaler. Wat dat betreft gooit Irene Solà, nadat ze in 2021 al de Europese Literatuurprijs ontving met 'Ik zing en de berg danst', opnieuw hoge ogen voor deze prijs. Maar rustig aan, ik ben nog maar op de helft...
Vertaald uit het Catalaans door Adri Boon
Oorspronkelijke titel: Et vaig donar ulls et vas mirar les tenebres (2023)
Genomineerd voor de Europese Literatuurprijs 2025 (#6 van #12)
Het zijn vooral vrouwen die zich hebben teruggetrokken op hoeve Clavell, nadat oermoeder Joana haar pact met de duivel sloot om met de erfgenaam van de boerderij te kunnen trouwen. Sindsdien wordt ieder kind geboren met één gebrek: de een heeft geen tong, de ander mist een stuk hart. Er is Àngela zonder pijn, en Bernadeta zonder wimpers. Die laatste ligt op sterven, en de andere vrouwen, ook die al lang gestorven zijn, wachten tot het zover is, en bereiden intussen een geit, naar eeuwenoud recept.
Het is een enorme prestatie die Irene Solà (1990) hier levert. Haar taal is mythisch, geworteld in tradities van honderden jaren, en ondanks de complexiteit van de handeling, en de veelheid aan personages uit verschillende tijden die toch allemaal op hetzelfde moment op het sterfbed van Bernadeta aanwezig zijn, sleept ze de lezer mee in een wereld die je gegarandeerd niet kent, die verdwenen is, en misschien wel nooit bestaan heeft, behalve in de kunst, de mythologie, de fantasierijke volksverhalen die grootmoeders eeuwenlang vertelden aan hun nageslacht. De vertaling van Adri Boon is trouwens net zo knap: als je het gevoel hebt dat je een roman leest in de taal waarin hij ook geschreven is, dan heb je het denk ik goed gedaan als vertaler. Wat dat betreft gooit Irene Solà, nadat ze in 2021 al de Europese Literatuurprijs ontving met 'Ik zing en de berg danst', opnieuw hoge ogen voor deze prijs. Maar rustig aan, ik ben nog maar op de helft...
Vertaald uit het Catalaans door Adri Boon
Oorspronkelijke titel: Et vaig donar ulls et vas mirar les tenebres (2023)
Genomineerd voor de Europese Literatuurprijs 2025 (#6 van #12)
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Richard Stuivenberg
Gesponsord
Als rechercheur Emmy Clifton de verdwijning van twee tienermeisjes onderzoekt, realiseert ze zich dat ze hen nooit écht heeft gekend. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Als François de bewusteloze, mysterieuze Elsa aantreft, besluit hij haar te verzorgen. Geleidelijk aan geven ze hun geheimen aan elkaar bloot. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
