Lezersrecensie
Meesterlijk eng
"Carrie, De Shining, Cujo, Het, Christine, De noodzaak..." Het zijn maar enkele van de vele klinkende titels waarmee Stephen King nieuwe betekenis en inhoud gaf aan het horrorgenre. Zijn zevendelige (*) saga "De donkere toren" wordt samen met "In de ban van de ring" van J.R.R. Tolkien vandaag beschouwd als hét standaardwerk in het genre van de fantasy. Met "Dolores Claiborne" schreef hij een intense psychologische roman. "22-11-1963" is fantasy maar neigt sterk naar het genre van de speculatieve fictie... De vraag of er een genre bestaat dat hij níét aankan, heeft Stephen King nu extra aangedikt met "Mr. Mercedes", zijn eerste, echte rechttoe rechtaan − of 'hard-boiled' zoals de Amerikanen het graag zeggen − detectiveroman. En weer doet King wat hij al zo vaak deed: ons verbazen!
Een mistige ochtend in april 2009. Een rij mensen wacht aan de ingang van een banenbeurs: pas afgestudeerde jongeren, vaders die hun gezin een beter leven willen geven, een moeder met een baby op de arm... Sommigen hebben er zelfs de nacht doorgebracht in de hoop een van de duizend beloofde jobs te pakken te krijgen. Dan rijdt een Mercedes SL500 het terrein op. De gemaskerde chauffeur jaagt de V12 aan, raast dwars door de wachtende mensenmassa, en rijdt weer weg. Er vallen acht doden, en vele gewonden...
Detective Bill Hodges is met pensioen en sleept zich van de ene uitzichtloze dag naar de volgende. De zaak van de 'Mercedes killer' heeft hij nooit kunnen oplossen, en dat zit hem hoog. Maar dan ontvangt hij een brief van iemand die beweert de dader te zijn. De brief is uitdagend, maar Bill is té ervaren om zich gemakkelijk te laten vangen. Zijn reactie is − opzettelijk − bagatelliserend, zelfs ridiculiserend, en dat maakt de dader woedend.
Gaandeweg zijn onderzoek krijgt Bill hulp, eerst van de jonge Jerome, tuinman en whizzkid, later van Holly, een volwassen vrouw die door haar beschermende ouders kinds wordt gehouden. Dat 'Mr. Mercedes' opnieuw zal toeslaan is vrijwel zeker, ze weten alleen niet hoe, waar of wanneer...
Laat ik maar meteen de minpunten achter de rug hebben. Eén: na het dramatische openingshoofdstuk komt het verhaal ietwat traag op gang; het is even zoeken naar de bedoeling. Twee: één wending, ongeveer halverwege het verhaal, kon ik min of meer voorspellen − waarbij ik enig sluw opzet vanwege de auteur evenwel niet uitsluit.
Hoe kritisch ik ook wil zijn, veel verder dan deze twee kom ik niet. Bij het eigengereide gedrag van Bill Hodges kan misschien nog een vraagteken worden gezet omdat het hemeltergend lang duurt eer hij − voordien toch zélf politieman − de politie bij zijn onderzoek betrekt. Maar zijn houding is menselijk, zijn eenmansstrijd begrijpelijk, zijn handelwijze aanvaardbaar.
Bill Hodges is trouwens prachtig en levensecht getypeerd, net als de andere personages. Een constante in Kings oeuvre is de strijd tussen goed en kwaad, en die lijn trekt hij behoedzaam door in zijn karakters die hij graag scherp met elkaar laat contrasteren: wie goed is, is dat zonder compromissen, en wie slecht is, is dat door en door. Bill, Jerome en Holly zou je wel willen ontmoeten en er vriendschap mee sluiten. Hun blijdschap, hun verdriet, je voelt het allemaal echt. Lijnrecht tegenover hen staat Mr. Mercedes. Hij is krankzinnig én intelligent tegelijk, karakterieel volkomen ontwricht, ijskoud en gevoelloos. Kings vlijmscherpe psychoanalyse is meesterlijk eng, en tegelijk o zo vanzelfsprekend: zo iemand woont misschien wel bij u in de buurt. In mijn fantasie kreeg deze engerd alvast het gezicht van Norman Bates uit 'Psycho'; niet verwonderlijk, want ook Mr. Mercedes heeft een nogal ongewone relatie met zijn moeder.
De plot is origineel en steekt knap en verrassend in elkaar. Allerminst is dit een klassieke whodunit of whydunit, want al vrij vroeg in het boek weet de lezer wie de slechterik is, en waarom hij zo geworden is wordt gaandeweg ook wel duidelijk. Misschien moeten we het een 'howdunit' noemen, want Bills onderzoek draait vooral rond de vraag hóé Mr. Mercedes zijn volgende aanslag zal plegen.
Stephen King is een rasverteller en dat behoeft verder geen betoog: "Mr. Mercedes" leest als een HST (en ja, ik wéét dat dit een cliché is). Ook over de spanning kan ik kort zijn: King is de 'Master of Suspense' en die titel doet hij weer alle eer aan. Dat de lezer voortdurend méér weet dan de medespelers creëert bovendien een secundaire spanning. Verhoogde hartslag gegarandeerd, vooral naar het einde toe. Anderzijds gaat King een knipoog af en toe niet uit de weg: de dader woont in Elm Street, en tijdens zijn dodelijke rit draagt hij een Pennywisemasker.
Bill, Jerome en Holly... Wie het boek uit heeft, heeft ook dit merkwaardige trio in het hart gesloten. Dat er een vervolg komt is dan ook goed nieuws: "Mr. Mercedes" is namelijk deel één van een trilogie. Het tweede deel ("Finders Keepers") verschijnt in 2015. Ik wil het graag nú al bestellen!
(*) Ik laat het veel later verschenen achtste deel − "De wind door het sleutelgat"− hier buiten beschouwing.
Een mistige ochtend in april 2009. Een rij mensen wacht aan de ingang van een banenbeurs: pas afgestudeerde jongeren, vaders die hun gezin een beter leven willen geven, een moeder met een baby op de arm... Sommigen hebben er zelfs de nacht doorgebracht in de hoop een van de duizend beloofde jobs te pakken te krijgen. Dan rijdt een Mercedes SL500 het terrein op. De gemaskerde chauffeur jaagt de V12 aan, raast dwars door de wachtende mensenmassa, en rijdt weer weg. Er vallen acht doden, en vele gewonden...
Detective Bill Hodges is met pensioen en sleept zich van de ene uitzichtloze dag naar de volgende. De zaak van de 'Mercedes killer' heeft hij nooit kunnen oplossen, en dat zit hem hoog. Maar dan ontvangt hij een brief van iemand die beweert de dader te zijn. De brief is uitdagend, maar Bill is té ervaren om zich gemakkelijk te laten vangen. Zijn reactie is − opzettelijk − bagatelliserend, zelfs ridiculiserend, en dat maakt de dader woedend.
Gaandeweg zijn onderzoek krijgt Bill hulp, eerst van de jonge Jerome, tuinman en whizzkid, later van Holly, een volwassen vrouw die door haar beschermende ouders kinds wordt gehouden. Dat 'Mr. Mercedes' opnieuw zal toeslaan is vrijwel zeker, ze weten alleen niet hoe, waar of wanneer...
Laat ik maar meteen de minpunten achter de rug hebben. Eén: na het dramatische openingshoofdstuk komt het verhaal ietwat traag op gang; het is even zoeken naar de bedoeling. Twee: één wending, ongeveer halverwege het verhaal, kon ik min of meer voorspellen − waarbij ik enig sluw opzet vanwege de auteur evenwel niet uitsluit.
Hoe kritisch ik ook wil zijn, veel verder dan deze twee kom ik niet. Bij het eigengereide gedrag van Bill Hodges kan misschien nog een vraagteken worden gezet omdat het hemeltergend lang duurt eer hij − voordien toch zélf politieman − de politie bij zijn onderzoek betrekt. Maar zijn houding is menselijk, zijn eenmansstrijd begrijpelijk, zijn handelwijze aanvaardbaar.
Bill Hodges is trouwens prachtig en levensecht getypeerd, net als de andere personages. Een constante in Kings oeuvre is de strijd tussen goed en kwaad, en die lijn trekt hij behoedzaam door in zijn karakters die hij graag scherp met elkaar laat contrasteren: wie goed is, is dat zonder compromissen, en wie slecht is, is dat door en door. Bill, Jerome en Holly zou je wel willen ontmoeten en er vriendschap mee sluiten. Hun blijdschap, hun verdriet, je voelt het allemaal echt. Lijnrecht tegenover hen staat Mr. Mercedes. Hij is krankzinnig én intelligent tegelijk, karakterieel volkomen ontwricht, ijskoud en gevoelloos. Kings vlijmscherpe psychoanalyse is meesterlijk eng, en tegelijk o zo vanzelfsprekend: zo iemand woont misschien wel bij u in de buurt. In mijn fantasie kreeg deze engerd alvast het gezicht van Norman Bates uit 'Psycho'; niet verwonderlijk, want ook Mr. Mercedes heeft een nogal ongewone relatie met zijn moeder.
De plot is origineel en steekt knap en verrassend in elkaar. Allerminst is dit een klassieke whodunit of whydunit, want al vrij vroeg in het boek weet de lezer wie de slechterik is, en waarom hij zo geworden is wordt gaandeweg ook wel duidelijk. Misschien moeten we het een 'howdunit' noemen, want Bills onderzoek draait vooral rond de vraag hóé Mr. Mercedes zijn volgende aanslag zal plegen.
Stephen King is een rasverteller en dat behoeft verder geen betoog: "Mr. Mercedes" leest als een HST (en ja, ik wéét dat dit een cliché is). Ook over de spanning kan ik kort zijn: King is de 'Master of Suspense' en die titel doet hij weer alle eer aan. Dat de lezer voortdurend méér weet dan de medespelers creëert bovendien een secundaire spanning. Verhoogde hartslag gegarandeerd, vooral naar het einde toe. Anderzijds gaat King een knipoog af en toe niet uit de weg: de dader woont in Elm Street, en tijdens zijn dodelijke rit draagt hij een Pennywisemasker.
Bill, Jerome en Holly... Wie het boek uit heeft, heeft ook dit merkwaardige trio in het hart gesloten. Dat er een vervolg komt is dan ook goed nieuws: "Mr. Mercedes" is namelijk deel één van een trilogie. Het tweede deel ("Finders Keepers") verschijnt in 2015. Ik wil het graag nú al bestellen!
(*) Ik laat het veel later verschenen achtste deel − "De wind door het sleutelgat"− hier buiten beschouwing.
1
1
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Robert Van der Meiren
Gesponsord
Deze thriller trekt je razendsnel mee in een complot met onbetrouwbare staatslieden met hun eigen agenda's, internationale conflicten en hoogoplopende bedreigingen voor de samenleving.
