Heldere taal, helder verhaal, complexe wereld

Als je eerst Bart van Loo’s Bourgondiërs hebt gelezen en dan De Zwijger van René van Stipriaan, en je had de Bosatlas van de Geschiedenis van Nederland steeds bij de hand, dan weet je nu hoe ons land als geografische eenheid is ontstaan.

Beide boeken zijn in heldere taal geschreven, de Bourgondiërs in een smeuïger variant, de Zwijger in een wat drogere versie en dat is ook prettig, en minder vermoeiend.

Wat De Zwijger tot een helder verhaal maakt is het constant beknopt terughalen van eerdere informatie. Er komen vele tientallen personages voor, die honderden activiteiten ondernemen over een tijdspanne van twintig jaar, maar altijd is duidelijk wie de personen zijn die op bladzijde x voorkomen, wat ze doen en waarom, want er wordt voortdurend gerefereerd aan diezelfde personen tijdens eerdere gebeurtenissen.
Knap werk van de schrijver.

En dan het onderwerp zelf, de ‘vader des vaderlands ‘.
Fascinerend om te lezen hoe het algemeen belang (o.a. godsdienstvrijheid), groepsbelang (gewesten, steden, religies) en persoonlijk belang (adelijke bezit, waaronder dat van Willem van Nassau zelf) door elkaar lopen en tot conflicten leiden.
Fascinerend ook hoe de kansen op succes steeds keren, bakens en doelen verzet worden (zie de vele soorten belangen), hoe iets groeit en weer kapot gaat, hoe groot de factor toeval en geluk is.
En voor de Culemborgse lezers, extra verrassend hoezeer de graaf van dit pareltje aan de Lek in zijn Brusselse paleisje een grote rol speelt bij de verwijdering tussen de Nederlandse adel en het Spaanse gezag.