Edele armoede

Nello en Patrasche zegt de gemiddelde Nederlandse kinderen niets, terwijl de Vlaamse kinderen er hopelijk mee opgroeien. Net als overigens de Japanse (!) kinderen, die dit als een stukje cultureel erfgoed uit Europa meekrijgen...

De oorspronkelijke versie van het verhaal over een arme weesjongen die bij zijn grootvader woont en zijn trouwe hond Patrasche dateert uit 1872, dezelfde tijd dat Dickens "Oliver Twist" schreef en een paar jaar voordat Hector Malot met "Alleen op de wereld" kwam. Er was veel armoede en er waren veel wezen. Ze kregen vaak de schuld van narigheid en konden weinig tegen zulk onrecht beginnen. Wat opvalt aan alledrie genoemde verhalen is dat de armoedige hoofdpersoon van het verhaal een goed karakter heeft en een eerlijk geweten. Ondanks alle ellende zijn het geen verdrietige verhalen.

Uitgeverij Horizon, die specifiek voor lezers in Vlaanderen publiceert over onderwerpen die werkelijk leven onder de mensen, wat hen interesseert, inspireert of ontroert, heeft nu een nieuwe bewerking gemaakt in de vorm van een prentenboek met flink wat tekst, met manga-style illustraties van de hand van Philippe Hosselet.
Dat dit Belgische volksverhaal mensen nog steeds inspireert en ontroert blijkt wel uit het feit dat in 2016 een standbeeld werd onthuld op de Handschoenmarkt in Antwerpen met een van de meest ontroerende scenes uit het boek: Nello en Patrasche slapend op de stenen vloer, dicht tegen elkaar aan, voor eeuwig vrienden. Hier ontving de burgemeester vandaag ook het eerste exemplaar van dit prentenboek uit handen van de makers.

Nello trekt iedere dag met zijn opa naar de stad om melk te verkopen. Op een dag vinden ze op de terugweg een hond in de berm die gewond is. De hond draagt een penning met zijn naam: Patrasche. Nello vraagt toestemming om de hond mee naar huis te nemen. Grootvader vindt het goed. Nello en Patrasche worden onafscheidelijk. Er is maar één plek waar Nello zonder Patrasche heengaat: de kathedraal van Antwerpen. Niet om te bidden of zo. Nee, hij houdt zielsveel van tekenen. In de kathedraal hangen drie meesterwerken van Pieter Paul Rubens achter gordijnen. Door de kathedraal in te gaan, voelt Nello zich steeds dicht bij zijn grote voorbeeld. Dan komt hij er achter dat er een tekenwedstrijd gehouden gaat worden in Antwerpen. Dit is Nello's kans om te laten zien dat hij net als Rubens prachtig kan schilderen. Maar tegen de tijd dat de winnaar bekendgemaakt wordt, wordt hij van brandstichting beschuldigd en sterft zijn grootvader. Nello lijkt alleen te moeten vechten tegen de rest van de wereld. Maar dan heeft hij buiten Patrasche gerekend....

Het verhaal doet denken aan Het meisje met de zwavelstokjes (ook 19e-eeuws), met de ontknoping rond de kersttijd.
Er zit een hele geschiedenis achter dit boek. Dat maakt het interessant als boek voor de Kinderboekenweek 2020 in Nederland, waar het thema geschiedenis is. Zeker als toegankelijke kennismaking met literaire werken voor de jeugd in de context van de geschiedenis van de 19e eeuw. Goed voor te lezen tot en met groep 4, vanaf groep 5 zelf te lezen.