Een waar doolhof

Doolhof is een goedgekozen titel met een passend kaft. Niet alleen loopt de hoofdpersoon Evert Frel van hot naar her, heen en terug van het pension naar het café, het huis van zijn oude vriendin, door stegen, de begraafplaats, ook het te lezen verhaal slingert van de ene opvatting naar de andere. In het ene hoofdstuk gaat iemand dood, die in een ander hoofdstuk gewoon weer opduikt. Een opgezegd verblijf in het pension wordt teniet gedaan. In minstens drie hoofdstukken mijmert Evert langdurig over in een hoe ongelukkige situatie hij zich bevindt, twijfelt hij ten zeerste aan zijn daden, zichzelf en zijn waarnemingen. Een hfst. daarover had volstaan. Er wordt ook vaak wat door de een verzonnen is niet opgepakt door de volgenden. Het is voor de lezer een hele toer om bij te houden hoe alles zit, elke schrijver wil een eigen blijvende invloed hebben op het verhaal.

Het idee van een boek in deze andere vorm sprak me aan, ik heb tot halverwege niet gekeken wie welk hoofdstuk heeft geschreven. Ik was niet goed in het raden ervan, behalve dan dat Vestdijk nog niet aan de beurt was geweest. Dat ligt voornamelijk aan dat ik Blaman, Dendermonde, v Eyk en Haasse te lang geleden en de overigen nooit gelezen heb. Er zitten tussen de hoofdstukken een paar mooie, vooral die over het verleden en de eerste beschrijving van het pension, maar voor mij is dit totaal te rommelig, op een verkeerde manier veelvormig. Aan het einde trekt een auteur knap het hele boek naar zich toe en buigt het zo dat het verhaal alleszins niet congruent, maar tóch een waarachtig geheel wordt.