Je ziet het als je kijkt

Een handleiding om meer te ontdekken op schilderijen en reliëfs.
Wieteke van Zeil is officieel kunstcriticus en journalist. Zij heeft zichzelf getraind om langer dan een paar minuten naar een schilderij te kijken en maakt ons deelgenoot van haar bevindingen: Details of 'schilderwerkwijzen' onthullen van alles; ook schoonheid en vakmanschap.. Als haar eigen kennis tekortschoot over een object vroeg zij de hulp van specialisten, zo werd vaak de symboliek of context van de afbeelding duidelijk.

Ze geeft zeven handreikingen om meer te kunnen zien:
Goed kijken begint met negeren - Zoek binnen een grote hoeveelheid informatie een klein deel dat je wilt bestuderen
Laat je niet sturen - Dat doen schilders, inrichters van tentoonstellingen en reclamemakers.
Je ziet wat je kent - Het trekt je aandacht.
Doe alsof - Verplaats je in hoe iemand anders zou kijken.
Van iets maken ga je beter kijken.
De context geeft de clou.

Daarna bespreekt ze een detail op 56 schilderijen. Veel 'klassiek' geschilderde werken van de late middeleeuwen tot de romantiek, maar er zijn ook een paar hedendaagse werken, een Arabisch handschrift en wat 3d-beelden bij. Per object zijn er twee blz. tekst. Op blz twee staat altijd het detail op de vierde het hele werk. Ik probeerde altijd om eerst het hele werk goed te bekijken, om zo zelf van alles te kunnen ontdekken en pas daarna keek ik wat Wieteke eruit had gehaald. Dat probeerde ik te raden :) .Bij heel grote schilderijen was soms het detail te klein voor mij om te zien. En grijze letters op wit lezen 's avonds niet fijn.
Ter afwisseling staan er zeven interviews met beroepsbeoefenaars die voor hun vak goed moeten kijken; vooral over over hoe moeten kunnen zien een rol speelt in hun beroep Een ontwerper,een arts, een politieman, een ecoloog, een festivaldirecteur, een luchtverkeersleider en een weerman. Ook dit geeft inzicht: Goed kijken is nodig op vele plaatsen, hoe verschillend de zaken waar in de beroepen op moet worden gelet ook zijn of het nu gaat om het opsporen van afwijkingen of onlogische bewegwijzering.

Voorbeelden:
Wat heeft het kind rechtsonder op een hoofdaltaar in de hand?
Hoe komen engelen op een tekening van Hans Memling aan hun kleur?
Wat fascineert Wieteke op een ruiterlandschap van Albert Cuyp?
-> Honden en vogels kunnen vele betekenissen hebben, Werktuigen van ambachten verklaren, kijk eens omhoog. Wat waren de maatschappelijke verhoudingen in die tijd? Ooit op kleine weerspiegelingen gelet?

De taal is helder soms met humor. De schrijfster laat je zien, neemt je mee in haar gedachtegang, vertelt wat zij heeft ontdekt. Het is allemaal heel boeiend. Spelenderwijs leerde ik. Een volgende keer hoop ik in een museum nog meer te zien dan voor het lezen van dit boek..