Meer dan 6,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Smachtend wachten op deel 2

Susanne Koster 20 februari 2025
Ten – Lorena Veldhuijzen – Clavis – 338 blz.

Soms kom je een boek tegen dat anders is dan alle andere boeken die je al gelezen hebt. Ook qua uiterlijk. Ten is zo’n boek.

Ten woont met zijn ouders Elf en Cinco in Eindeloos waar iedereen is gereduceerd tot een nummer. Eindeloos is een eiland dat ooit werd ontdekt door OTTO. Hij ontwikkelde een perfect systeem waarin het leven volledig gecodeerd is, en iedereen zich strikt aan zijn of haar toegewezen code moet houden. Wie OTTO is of hoe hij eruit ziet weet niemand en waarom het systeem functioneert zoals het doet, weet ook niemand. Iedereen in Eindeloos weet dat vragen over het systeem niet getolereerd. Het enige dat je moet doen is het naleven van de code. En denk maar niet dat je daarvan kunt afwijken, want dan wordt je waarde gereduceerd tot nul en ben je letterlijk niets meer.
Voor Ten, een lieve, onschuldige jongen, is het heel gewoon om niet te twijfelen aan de regels. Hij volgt gewoon de instructies die hem gegeven worden.
Maar Ten wordt ouder en daarmee waardevoller voor het systeem. Samen met zijn leeftijdsgenoten wordt hij naar een hele strenge leerschool, campus 008 de ‘verboden plek achter de muur’ gestuurd. Hier zal hij leren wat de code en meer in het bijzonder zijn code Ten, betekent. Vele malen strenger dan thuis moet hij niet alleen doen wat er van hem verwacht wordt, maar mag hij ook niet langer dromen, ambities hebben en al helemaal niet zelf denken. Wordt hij betrapt (bijv. door een Gluiper) op het overtreden van een van deze regels dan zal dit ernstige gevolgen voor hem hebben.
Net voordat Ten naar de campus werd gestuurd, kreeg hij van zijn ouders een onthulling die hem diep verontrustte. Er was ooit één persoon die het durfde op te nemen tegen de code.
Deze man was er heilig van overtuigd dat mensen geen nummers zijn, maar dat zij stuk voor stuk een eigen identiteit en een naam zouden hebben. Zijn eigen naam was Willibrord en hij bleek de oom van Ten te zijn.
Daarom houdt het systeem Ten extra goed in de gaten, omdat ze bang zijn dat hij misschien wel op zijn oom zal lijken. De eerstejaars, (jaarlingen) worden met harde (eigenlijk soms zelfs sadistische) hand onderwezen in de werking van het systeem en de noodzaak om zich volledig te houden aan de consequenties van hun toegewezen code. Niemand wil immers het lot van een ‘min’ ondergaan.
Ten en de andere jaarlingen leren verder over de oorsprong van het systeem en de motivatie die achter de code schuilt. Iedere leerkracht is ervan overtuigd dat zonder een gestructureerd systeem de wereld in chaos zou vervallen. Dit ‘bewijzen’ ze door schokkende verhalen te vertellen over bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog.
Langzaam maar zeker komt Ten erachter dat hij niet alles klakkeloos meer gelooft, dat hij zeker weet dat er meer is in de buitenwereld dan ellende. Zeker wanneer hij stukken tekst weet te bemachtigen die hem doen geloven in een betere, mooiere wereld. Maar wat betekent dat voor hem en de andere jaarlingen?

Lorena Veldhuijzen heeft met Ten De Jaarling een geweldig, bij vlagen schokkend en spannend verhaal geschreven waarin jij je als lezer volledig verliest. De absurditeit die zij beschrijft is zo realistisch neergezet en de personages zijn zo geloofwaardig dat je nergens ook maar een moment aan twijfelt. Wanneer je begint in dit boek, is wegleggen geen optie meer.

Het idee van een samenleving waarin alles vooraf is vastgelegd is buitengewoon beangstigend. In zo'n systeem, waar regels het dagelijks leven bepalen en er geen ruimte is voor afwijking, lijkt individualiteit niet te bestaan. Wat zou het voor ons betekenen om te leven in een wereld waar de koers van je leven al voor je geboorte is bepaald?
Het gaat te ver om te zeggen dat dit onze toekomst zou kunnen zijn, maar wanneer je nu om je heen kijkt en ziet hoeveel grootmachten het steeds meer voor het zeggen krijgen, grootmachten die steeds meer bepalen wat jij wel of niet op bijvoorbeeld social media mag plaatsen dan lijkt Eindeloos opeens niet meer zo extreem.
En dan het einde van dit eerste deel… Snotver!
Ik kan alleen maar zeggen: KOM OP MET DEEL 2!

Als laatste:
De vormgeving van dit boek is buitengewoon prachtig. De sprayed edges en de cover zijn het mooiste wat ik in lange tijd heb gezien. De ontwerpster van het Clavis ontwerpteam heeft absoluut fantastisch werk geleverd.

Susanne Koster

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Susanne Koster