Maarten voelt zich zeker geen koning

De roman Vuile handen leest opvallend lekker weg. Hoe komt dat? Ik kan dat in dit geval toelichten door een beetje persoonlijk te worden. Na het lezen van Meneer Beerta, sta je als lezer voor een keuze. Wat doe ik met overige 6 boeken van de 7-delige literaire serie Het Bureau?

Auteur Voskuil heeft een literair fenomeen geschreven. Boeken over werknemers die gezamenlijk werken aan het vastleggen van informatie over onder meer oudhollandse dialecten en gewoonten, die bovendien regelmatig op kaarten worden vastgelegd. De medewerkers doen dat in het Bureau, het gebouw dat is geïnspireerd op het echt bestaande Meertens Instituut. Voskuil heeft daar ook daadwerkelijk gewerkt. De schrijver beschrijft via de dialogen van hoofdpersoon Maarten Koning, de omgang met zijn collega’s. En die zijn zo hilarisch, zo lullig herkenbaar en ze doen onwillekeurig denken aan de eigen werkomgeving.

Zelf was ik sceptisch. Gedoe op het werk, zoals Voskuil het allemaal beschrijft, is herkenbaar en relativerend. Tegelijkertijd vroeg ik me of ik nog 6 vuistdikke ‘herhalingen’ zou trekken. Bij andere, Voskuil-kennende lezers informeerde ik naar grote ontwikkelingen, maar die zijn mogelijk dus niet bijzonder groot. Ik besloot me te wagen aan 1 Voskuil per jaar. Dat resulteerde in het lezen van Vuile handen in 2025.

Dit boek draait om Maarten Koning. Hij is afdelingshoofd binnen dit wetenschappelijk bureau. Opnieuw worden de inspanningen en de karaktertrekken van alle medewerkers enorm gerelativeerd. En deze Maarten ligt wederom onder een vergrootglas. Opvallend zijn, zijn worstelingen. Zijn moeite om niet de mens te kunnen zijn, zoals hem eigenlijk voor ogen staat. Dat verklaart mede de titel.

Vuile handen leest als een toegankelijk 2e deel, een duidelijk vervolg. Meneer Beerta laat zich in het begin goed kennen, je hebt hem meteen door. En Nicolien, de echtgenote van Maarten, is er ook niet leuker op geworden. Verder heeft dit boek meer vaart dan deel 1. Alle strubbelingen zijn korter en minder langdradig. Een verhuizing, maatschappelijke ontwikkelingen van toen, gekonkel en een Maarten die het maar niet makkelijk heeft, herkenbaar voor die degenen die dagelijks naar kantoor moeten. Het tempo is ditmaal sneller, wat het lezen makkelijker maakt.

Voor mij een goede reden om volgend jaar opnieuw een Voskuil aan te schaffen. Dat wordt dan Plankton. Een woord dat ik nog niet in verband kan brengen met een werkplek. Misschien kom ik er nog op terug…