Kil, berekenend en schokkend relaas

Broeder Medard, trad toe tot het klooster omdat dit de enige manier was om een man van aanzien te worden en zoveel mogelijk inmenging in zijn leven door allerhande instanties te mijden. Dankzij een korte opleiding boekhouden wordt hij er aangesteld om de bestuurszaken op zich te nemen en verkrijgt er de bijnaam broeder econoom. Wekelijks bezoekt hij zijn moeder in het verzorgingstehuis, een schim van de fiere vrouw die ze ooit was. Broeder Medard vertelt haar onverbloemd zijn frustraties en bekommernissen. Zijn dagelijkse perikelen met zijn oversten, dokters en verplegend personeel nemen almaar grotere proporties aan. In de ik-vorm geeft hij zo uiting aan alles wat hem tegenstaat. De meeste patiënten in zaal 9 zijn gecolloqueerd waardoor de zaken gemakkelijker afgehandeld kunnen worden want er is geen toestemming van buitenaf nodig. Ook liefdadigheid is een grote bron van inkomsten waarbij zowel de vrouw van de senator als het instituut er hun voordeel uit halen. Alle conflicten en wantoestanden worden met de beste wil van de wereld terug onder de volgescheten lakens geschoven. Ongelukken worden zorgvuldig geënsceneerd waardoor aanklachten wel eens tegen de aanklager zelf als een boemerang terug in het gezicht wordt geslingerd. Kritiek op het huidige beleid is gericht aan dovemans oren want investeren in zaken waar zelfs de patiënten geen enkel benul van hebben, is weggesmeten geld. Kluisjes worden des te zorgvuldiger bijgevuld, o.a. met iconen en overgeschreven geld van gecolloqueerde sukkelaars.

“Nu meneer Spruyt, licentiaat in de toegepaste economische wetenschappen, zich op ziekelijke wijze is gaan bemoeien met de boekhouding waarin ik jarenlang met goede redenen zorgvuldig heb verborgen wat beter niet gezien kon worden, lijkt het mij geraadzaam om een paar dingen die ik als van mij beschouw in beveiligde bewaring onder te brengen.”

Op een harde, kille en heel berekenende wijze licht broeder Medard zijn manier van werken toe. Ongenaakbaar en onfeilbaar voelt hij zich, alhoewel sommige broeders en medewerkers toch beter op afstand worden gehouden of efkens buiten spel gezet worden door een ter ore gekomen sappig geheimpje.
De schrijfstijl doet wat stijf aan, zoals een broeder het betaamt en ook ietwat uit de hoogte want hij is tenslotte een man van aanzien. Het is een beetje wennen maar de sappige en soms rauwe humor maken het wel beter verteerbaar. Kil, onpersoonlijk en mensonterend is een goeie beschrijving van de atmosfeer in de psychiatrische instelling. En zo komt het ook bij de lezer binnen. De anekdotes worden grof en wansmakelijk verteld door Medard, gevoelens zijn hem vreemd en door de eigenzinnige manier waarop hij alles naar zijn hand zet, lijkt het een doodsimpel en heel lucratief spel.

Een boek die je niet zomaar in een flits uit leest, want het blijft wel aan de ribben plakken. Een indringend portret dat helaas geen fictie is maar een cynische benadering van de gang van zaken in de psychiatrische instellingen destijds.