Aangrijpend verhaal over de naweeën van de oorlog

Als je nog steeds geen boek van onze eigenste Aline Sax gelezen hebt, wordt het echt tijd om daar werk van te maken, want deze historica weet als geen ander ons verleden in ere te houden met beklijvende verhalen die blijven nazinderen.
Met "Negentien negentien" schreef ze haar eerste boek voor volwassenen, over de tweeëntwintigjarige Engelse soldaat Henry Bennett, die een jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog terugkeert naar de Belgische frontstreek, omdat zijn nachtmerries hem blijven teisteren en hij met een knoert van een schuldgevoel zit. "Survivor's guilt" is de term die zijn gevoel perfect omschrijft: hij kan zich moeilijk verzoenen met het feit dat hij nog leeft, terwijl zoveel van zijn kameraden het leven lieten. Hij hoopt met zijn terugkeer naar de plaats waar hij de dood in de ogen keek en de meest gruwelijke taferelen nacht na nacht moest trotseren, rust te vinden en het verleden achter zich te laten.

Voor je denkt: niks voor mij, een zoveelste oorlogsverhaal: Aline Sax voerde gedegen vooronderzoek en pende een verhaal neer dat beklijft: ik kon de ontberingen, angsten en emoties van de frontsoldaten voelen op een manier die ik nog niet eerder in een oorlogsverhaal ervaarde.
"Er waren drie gemoedstoestanden aan het front: eindeloze verveling, doffe ellende en pure angst," schrijft Sax ergens, en dat is iets wat je als lezer ook mee beleeft.
Daarnaast begrijp ik ook veel beter waarom soldaten zich zo verdwaasd en verloren voelen na de oorlog, waarom ze geen woorden kunnen geven aan de gruwel die ze vaak hun hele leven met zich meedragen.
Aline Sax doet met dit boek wat zo broodnodig is en wat we nooit mogen vergeten: blijf de verhalen vertellen, ook al zijn ze confronterend en overweldigend. We hebben ze nodig om, en ik eindig met een quote van Aline zelf: 'ons te helpen wapenen tegen een complexe wereld.'