Sfeervolle grimmigheid

Paolo Cognetti (Milaan, 1978) is een Italiaanse auteur en documentairemaker. Zijn definitieve doorbraak in Italië, maar ook in Nederland, kwam met zijn roman De acht bergen, waarin een stadsjongen op ontdekkingstocht gaat in de bergen. Zijn eerder geschreven roman De buitenjongen, die na het succes van De acht bergen ook naar het Nederlands vertaald werd door Yond Boeke en Patty Krone, kent eenzelfde thema van ontdekking en bergen. Beide boeken verschenen in Nederland bij uitgeverij De Bezige Bij.

Het hoofdpersonage in De buitenjongen is een eenzame man van in de dertig die zijn leven in Milaan niet meer aankan en besluit een hut te huren op tweeduizend meter hoogte in de bergen van zijn jeugd. Zielsalleen hakt hij hout, legt hij een moestuin aan en gaat op ontdekkingstochten de bergen in, op zoek naar zichzelf, schrijfinspiratie en de zin van zijn leven.

“Ik was de bergen in getrokken met het idee dat ik op zeker moment, als ik maar lang genoeg volhield, in iemand anders zou veranderen, en dat die transformatie onherroepelijk zou zijn, maar mijn oude ik stak steeds weer sterker dan daarvoor de kop op.”

De stadsjongen en de buitenjongen zijn allebei verenigd in hetzelfde personage bij Cognetti. De buitenjongen is zelfvoorzienend maar eenzaam en gaat in de bergen wonen opzoek naar zichzelf. Hierbij spelen verschillende citaten en verwijzingen naar eerdere literaire figuren die hetzelfde deden een grote rol, waaronder met name Walden van Henry David Thoreau die de gids vormt in de grimmige wildernis.

“Als het de bedoeling van een huis is dat het bewoond wordt, dacht ik, ervoer het misschien wel een bepaald soort vreugde als het gewaarwerd dat er weer een mens met brandhout af en aan liep, de kachel aanstak, zijn handen waste in de keuken. Dan begon het uit de sneeuw en rotsen afkomstige water weer door de muren te stromen als sap door een boom, het vuur als bloed door een lichaam.”

Cognetti deelt zijn verhaal in per seizoen en weet de sfeer van elk seizoen goed te vangen. De algehele sfeer van het boek is grimmig, de eenzaamheid en de band tussen mens, dier en natuur staat centraal. De sfeer doet denken aan Elmet van Fiona Mozley. Maar ook in de bergen komt de eenzame hoofdpersoon uiteindelijk toch lotgenoten tegen en uiteindelijk komt ook de vriendschap om te de hoek. De mens is niet gemaakt om in afzondering te leven, maar Cognetti laat een prachtige en sfeervolle wijze een moedige poging om het tegendeel te bewijzen zien.