Een verfrissende spruitjeslucht met hoop voor de toekomst.

In 1952 vergaat de aarde bijna. Een meteoriet met de afmeting van een stad valt neer op de aarde met als gevolg de verwoesting van een groot deel van de oostkust van de Verenigde Staten. Erger nog: op de langere termijn zal de aarde compleet onbewoonbaar worden door de opwarming van de atmosfeer. Dit geeft de ruimtevaart een nieuwe impuls, want uiteindelijk zal de mensheid weinig kunnen veranderen aan het lot van de aarde en z’n biezen moeten pakken. We lezen mee over het moeizame ontstaan van een uitgebreid internationaal ruimtevaartprogramma en de eerste stapjes van de mensheid op de maan, jaren voordat dat in ‘onze eigen tijdlijn’ plaatsvindt.  

Elma York werkt als wiskundige voor het ruimtevaartprogramma en heeft in de tweede wereldoorlog als piloot gewerkt. Haar grote droom is om astronaut te worden, maar het lijkt erop dat dat een droom zal blijven, want de tijdgeest is nog allesbehalve rijp voor vrouwen in de ruimte.  

Elma krijgt door haar eigen liefde voor haar kennis, kunde en doorzettingsvermogen de kans om uit te groeien tot een inspiratiebron voor meisjes en jongens die bij willen dragen aan het ruimtevaartprogramma, maar dat verloopt niet bepaald van een leien dakje. Ze moet niet alleen de vooroordelen van de maatschappij overwinnen, maar ook haar eigen angsten de baas worden en bondgenootschappen smeden met onverwachte medestanders.  

Het verhaal wordt lineair verteld vanuit het perspectief van Elma, vanaf het moment dat de meteoriet de aarde raakt. De vertelstijl is bijna filmisch; je ziet het zo voor je. De jaren ’50-sfeer wordt prachtig geschetst in allerlei dagelijkse beslommeringen, van de afwas tot de groenteboer, van de discussies over kapsels op cocktailparty’s tot de bijeenkomsten met kettingrokende politici, maar ook in het tastbare seksisme en racisme. Niet alleen Elma, maar ook de overige personages zijn mooi uitgewerkt met hun eigen karaktertrekjes en gebreken.  

Kowal heeft uitgebreid research gedaan naar de hele achtergrond van het verhaal: de internationale relaties, de nasleep van de Tweede Wereldoorlog, de geopolitieke relaties en gevoeligheden, ze zitten er allemaal in. Elk hoofdstuk wordt ingeleid met een kort krantenartikeltje uit de actualiteit van het moment. De stukjes zijn met veel aandacht voor de tijdgeest gemaakt en illustreren het verhaal heel goed.

Diversiteit speelt een belangrijke rol, zonder te veel op de voorgrond te treden en er een belerend verhaal van te maken. De hoofdpersoon en haar man zijn Joods en hebben een gelukkig huwelijk, het gezin waarbij Elma en haar man onderdak krijgen na de ramp zijn Afro-Amerikaans, Elma’s broer heeft een handicap, er komen kinderen in het verhaal voor, er is een oude tante die dementeert en één van Elma’s vriendinnen is zwanger. Het lijkt potverdorie wel op het echte leven!  

De parallellen met onze eigen toekomstige klimaatramp zijn er wel, maar worden in het boek niet benadrukt.  

Dit boek is volstrekt geloofwaardig, lichtvoetig maar toch serieus, grappig, herkenbaar vanuit vrouwelijk perspectief. Het verhaal leest als een trein, het heeft z’n jankmomentjes, het zet tot denken aan, het heeft volwaardige karakters die zichzelf ontwikkelen en het geeft ook nog hoop voor de toekomst en de inventiviteit van de mensheid. Doe er zo nog maar een paar!