Gedenk de Doden is de voorlaatste misdaadroman van Ian Rankin met inspecteur John Rebus als hoofdpersoon. De titel (in het Engels: The Naming of the Dead) heeft betrekking op het gebruik om bij officiële herdenkingen van grote rampen de namen van de slachtoffers voor te lezen.
Het boek is een mengeling van actualiteit en fictie. Het verhaal is gebaseerd op de ontmoeting van de leiders van de G-8 in Edinburg in het jaar 2005. De politie heeft de handen vol aan het in goede banen leiden van deze conferentie en het in toom houden van actievoerders, anti-globalisten, herrieschoppers en vreedzame demonstranten.
Terwijl inspecteur John Rebus´ collega Shiobhan Clarke veiligheidsinspecties uitvoert, heeft hij bureaudienst. Zijn superieuren zouden graag zien dat hij met pensioen gaat en willen hem niet betrekken bij de gebeurtenissen rond de G-8. Rebus wil de tijd gebruiken om verder onderzoek te doen naar de moord op een medewerker van de gangster Big Ger Cafferty, iemand die Rebus graag achter de tralies wil krijgen. Dan pleegt een vooraanstaand politicus zelfmoord. Of is het moord? Rebus krijgt van de autoriteiten en de veiligheidsdiensten de opdracht beide zaken te laten rusten omdat zij tijdens de G-8 geen berichten in de pers willen hebben die de aandacht van de conferentie afleiden. Rebus en Clarke gaan echter toch op onderzoek uit en komen hierbij regelmatig in conflict met hun chef. Shiobhan Clarke heeft daarnaast ook nog een appeltje te schillen met een ME’er die haar moeder tijdens een vreedzame demonstratie heeft toegetakeld.
Ian Rankin weeft deze verschillende verhaallijnen kundig samen tot een mooie en samenhangende misdaadroman. Rebus en Clarke worden neergezet als herkenbare personages. Rebus als de inspecteur die nog steeds af en toe teveel drinkt en het leven en zijn collega´s met veel humor en cynisme tegemoet treedt en daarbij soms balanceert op het randje van wat maatschappelijk als fatsoenlijk wordt ervaren. Clarke daarentegen is gevoelig en kwetsbaar en begaan met het lot van haar ouders met wie zij een niet zo sterke band heeft. Beide echter bezeten van het werk dat zij doen en met maar één doel voor ogen, misdaden oplossen.
Soms lijkt het verhaal complex en denk je de draad kwijt te raken of dreig je door deze complexiteit het overzicht verliezen. Dat is het gevolg van de manier waarop Rankin zijn verhalen construeert. Gedegen en gedetailleerd uitgewerkt. Als je je er echt in verdiept en het koppie erbij houdt, beleef je echter een aantal uren van ultiem leesplezier. En aan het einde vallen de stukjes van al die verschillende lijnen in het verhaal op hun plek en je blijft niet met vragen achter. Een prima misdaadroman.