Een bijzonder man met een groot doel voor ogen.

Een gedegen verslag over de presidentiële jaren van een man, die zichzelf in dienst stelde van Zuid-Afrika en wiens persoonlijkheid een onuitwisbare indruk op een ieder achterliet.

Mandela heeft in een concept van tien hoofdstukken een politieke verantwoording van zijn jaren als president opgesteld. Helaas kon hij het vervolg op zijn “De lange weg naar de vrijheid” niet voltooien. Op verzoek van zijn weduwe, Graca Machel, heeft Mandla Langa de hoofdstukken, interviews en aantekeningen verwerkt tot een dertien hoofdstukken tellend relaas, voorzien van eindnoten en fotokaternen.
Het boek verhaalt in de derde persoon de schier onmogelijke taak om een immens verdeeld Zuid-Afrika om te vormen tot een natie met een eerlijker, rechtvaardiger systeem zonder ongelijkheid.

Van een verboden partij brengt het ANC onder leiding van Mandela het tot een democratisch gekozen meerderheid.
Er wordt een beeld geschetst van de vele hindernissen en heikele onderhandelingen die vooraf zijn gegaan voor de verkiezingen, het vormen van een parlement, de nieuwe grondwet en een democratische staat.

Mandela was in staat om het verschil te zien tussen De Klerk als persoon en De Klerk als vertegenwoordiger van een onderdrukkend staatsapparaat. Hij zet een intelligente, principiële koers uit naar een levensvatbare toekomst voor Zuid-Afrika. Dat betekent dat een ieder vertegenwoordigd moet zijn: verzoening is hier onontbeerlijk. Ondanks tegenslagen en zware dobbers, zoals het vertrek van De Klerk in 1996 en de manoeuvres van de Afrikaner Weerstandbeweging, weet Mandela het proces naar een democratische staat te voltooien.

Je zou denken dat het presidentschap een erebaantje voor de 75-jarige Mandela was, maar gaandeweg groeit bij het lezen de bewondering voor de politieke inzichten van Mandela. Op zijn eigen innemende wijze stuurt hij de processen aan, maar toont ook zijn ongenoegen, zoals met een sneer aan het adres van De Klerk over het geweld in de provincie Kwa Zulu-Natal.

Mandela stelde als voorwaarde bij zijn aanstelling als president, dat hij slechts één termijn zou aanblijven. Aan het eind van zijn ambtstermijn vertelt hij dat hij verlangt naar zijn dorp Qunu en het plattelandsleven. Zoals hij in een interview voor de nationale conferentie van het ANC in 1997 zei:
“Wat ik heel erg heb gemist, is de gelegenheid om te gaan zitten nadenken.”

Dit boek stemt de lezer zeker tot nadenken.
Het mist soms door de feitenopsomming vaart, maar alles wordt weer op zijn plaats gebracht en vaak denk je: “O ja, dat was ook zo.”
Ondanks zijn bijna 400 bladzijden geeft het een boeiend en interessant relaas over een lange weg die nog niet ten einde is.