Weinig origineel debuut met welbekende clichés

Als commandant van de New Scotland Yard was Roger Pearce verantwoordelijk voor alle observatie- en undercoveroperaties gericht tegen terroristen en extremisten die zich ophielden in het Verenigd Koninkrijk. Nadat hij de Yard had verlaten, werd hij de belangrijkste contraterrorisme-adviseur van het Britste ministerie voor Buitenlandse Zaken, waar hij als expert op het gebied van Al Qaida opereerde. Momenteel werkt hij voor een groot Europees bedrijf en staat er ‘directeur veiligheid’ op zijn visitekaartje. In zijn vrije uren giet hij zijn bijzondere ervaringen in de vorm van thrillers. Explosief is zijn debuut.

We belanden gelijk vanaf de start midden in de actie. Via een tipgever in het buitenland zijn de Engelse inlichtingendiensten erachter gekomen dat de Turkse terrorist Ahmed Jibril zich in London schuilhoudt. Een observatiepost van de SO15, de Britse contraterrorisme-eenheid, meldt verdachte bewegingen van hun doelwit; Jibril verlaat gehaast zijn schuiladres en lijkt duidelijk met een doel te zijn vertrokken. Direct wordt besloten de terrorist te volgen om te zien waar hij naartoe gaat. Het observatieteam, onder leiding van hoofdinspecteur John Kerr, neemt deze taak op zich. Kerr is ervan overtuigd dat Jibril hen naar een bommenfabriek zal leiden en geeft opdracht hem niet te arresteren, maar alleen te volgen. Echter wordt van hogerhand bevel gegeven om Jibril in te rekenen, tegen de orders van Kerr in. Met flinke tegenzin gebeurt dit dan ook. Niet lang daarna volgen twee zo nodig nog opmerkelijkere beslissingen: Jibril wordt vrijgelaten en Kerr wordt gesommeerd om zich niet meer met Jibril bezig te houden.

Kort na deze merkwaardige incidenten ontdekt Kerr dat er in een buitenwijk van London geheime feesten worden georganiseerd, waar seks en drugs de hoofdrol spelen. Wanneer Kerr met zijn zelf samengestelde team hier onderzoek naar doet, komen ze tot een schokkende ontdekking: onder de ‘feestvierders’ bevinden zich rijke zakenlui, Russische diplomaten en hooggeplaatste leden van de Britse regering. Ze besluiten in te grijpen, maar op het moment dat ze de deelnemers willen ontmaskeren, worden ze opnieuw tegengehouden door hun meerderen. Kerr beseft dat er meer aan de hand is en de zaak loopt dan ook volledig uit de hand als hij het besluit neemt het onderzoek zelf voort te zetten...

Ondanks de kennis van Roger Pearce, die hij in al die jaren in het veld heeft opgedaan en vakkundig op papier weet te zetten, is Explosief een typisch geval van dertien in een dozijn. Het verhaal brengt weinig vernieuwing ten opzichte van reeds bestaande spionagethrillers. De plot is voorspelbaar en wordt gevoed met welbekende clichés. Hebben we niet al eerder verhalen gelezen waarin de politie verwoede pogingen doet om een terrorist op te pakken, maar hierbij wordt tegengehouden door autoriteiten? Of over seksschandalen en corruptie in hoge politieke kringen? We kennen het al. Ook het karakter van hoofdpersoon John Kerr zijn we vaker tegengekomen in spionnenverhalen: een koppige rechercheur die het recht in eigen hand neemt, badend in overuren, waardoor zijn (toch al niet florissante) gezinsleven op een tweede spoor wordt gezet.

Tel daarbij op dat er na een veelbelovende start een saai en langdradig middenstuk volgt waarbij het ontbreekt aan actie. Complexe — en vaak overbodige — beschrijvingen van diverse instanties, (geheime) organisaties, speciale afdelingen en personen zijn dooddoeners van de vaart in het verhaal; “ambtelijk gelul”, zoals Pearce ergens in het boek de Engelse bureaucratie omschrijft. Echter brengen de veldervaringen van Pearce wel enkele verontrustende feiten aan het licht. Zo is het opmerkelijk om te lezen dat de verschillende Britse inlichtingendiensten, zoals MI5, MI6, SO15 en CTC, totaal niet met elkaar willen samenwerken en puur in eigen belang opereren. Informatie wordt niet gedeeld, bij fouten wordt er naar anderen gewezen en mislukte operaties worden in de doofpot gestopt. Dit is onbegrijpelijk in een tijd waarin de strijd tegen terrorisme hardnekkiger moet zijn dan ooit. Samenwerking zou dan juist een vereiste moeten zijn.

Met de bomaanslagen in Boston nog vers in het geheugen, heeft Roger Pearce een uiterst actuele thriller geschreven, met veel kennis van zaken. Voor wie dit de eerste kennismaking is met het spionagegenre zal Explosief dan ook een meer dan degelijke thriller zijn. Maar aan wie al eens een thriller van bijvoorbeeld Ludlum, Reich of Forsyth heeft gelezen, biedt Explosief amper verfrissing. Een weinig origineel thrillerdebuut met een geloofwaardige en actuele, maar soms vermoeiende plot.