Een menselijke marionet

Het boek start met een flashback naar de jeugd van wannabe schrijver Dom. Tijdens een vakantie samen met zijn vriend Nick is hij getuige van een gebeurtenis die hen beiden op een fundamentele manier vormt. Al sinds zijn jeugd wil Dom schrijver worden, maar deze gebeurtenis zorgt voor een 'permanent' writer's block bij Dom ("Had ik regisseur moeten worden? Als schrijver moet je de beelden eerst omzetten in woorden. Omzeil je dat probleem wanneer je filmt? Zou je de werkelijkheid ooit kunnen vormen naar de ideeën in je hoofd?") terwijl de verbeelding van Nick juist ontketend raakt wat resulteert in een obsessief literair oeuvre en daarbij een groot publiek vergaart. Als Nick een roman over de gezamenlijke gebeurtenis publiceert is dat de opmaat voor bizarre belevenissen van hoofdpersonage Dom. Dat zorgt voor steeds meer paranoia en uiteindelijk gelooft hij daadwerkelijk dat hij een levende marionet van Nick, Lily en anderen aan het worden is. Tijdens een brute (waanbeeld)scene waarin Dom een receptioniste aanrandde vraagt Dom zich letterlijk af "...en ik denk Nick waarom laat je me dit doen..".
Hoe kan hij dit proces stoppen? Hieruit vloeit het overkoepelende thema van dit boek voort. In hoeverre wordt de mensheid gestuurd in zijn handelen door anderen, denk aan religie bijvoorbeeld, en bestaat vrije wil eigenlijk wel?

Het eerste gedeelte leest als een trein maar langzaam word je als lezer in het moeras van het vraagstuk "fictie of werkelijkheid" gezogen en wordt het zo hier en daar wat moeilijker te volgen. De gebeurtenissen worden steeds aparter en voor een normaal persoon niet voor te stellen. Halverwege begreep ik dat het de schizofrenie van Dom moest zijn waar de lezer deel van uit gaat maken. Heel knap van Koeleman dat hij de lezer zo in verwarring kan brengen dat je niet meer weet waar de werkelijkheid ophoudt en de waanbeelden van Dom starten, waarbij het soms gruwelijke geweld niet ontbreekt. Uiteindelijk lukt het Dom een heel klein houvast te vinden om op een dag wellicht uit zijn menselijke kooi te ontsnappen.

Waar Dom moeite heeft om de woorden te vinden is dat voor Koeleman allerminst een probleem net zoals de absurde situaties die uit zijn pen voortvloeien. Heel knap!
Dit alles in een heldere stijl zonder al te veel poespas, korte zinnen maar wel hier en daar mooie, prachtig omschreven metaforen.

Een minpuntje is het 'incident' dat Dom en Nick zo vormt. In de blurb van de uitgever wordt zelfs gesproken van een schokkend incident. Na lezing blijft het de vraag wat er nu zo heftig was aan de gebeurtenis dat dit het leven van Dom zo op zijn kop zette. Tot zover de azijnzeikerij. Prachtig boek. Punt.