De biografie die Van der Laan zelf kan lezen

Een biografie maakt vaak de balans op van een interessant en bewogen mensenleven. Journalist Kemal Rijken waagt zich nu aan een levensbeschrijving van een man die nog niet is gearriveerd. Sterker nog, Eberhard van der Laan zou wel eens opnieuw kunnen gaan pieken. Een nieuw hoofdstuk aan zijn toch al imposante carrière kunnen toevoegen. Dat zal blijken na de verkiezingen in maart volgend jaar.  

PvdA-coryfee Eberhard van der Laan wordt in juni 1955 geboren in Leiden, maar groeit grotendeels op in Rijnsburg. Zijn ouders zullen zes kinderen opvoeden, Eberhard is de Benjamin. Vader Edzard en moeder Jo zijn actief in het verzet. Het artsengezin betekent tijdens en na de Tweede Wereldoorlog zeer veel voor het dorp. Edzard en Jo combineren destijds banen en verantwoordelijkheden, want ondanks alle drukte blijft iedereen welkom. Aspecten van dit ouderlijke leven zie je later terugkomen in de levensloop van hun zoon. Onder meer in zijn toegankelijkheid.

Van der Laan is nu burgemeester van Amsterdam. De weg naar de hoofdstad is al veel eerder gevonden. In de jaren ’80 is Van der Laan politiek assistent van de markante wethouder Schaefer (PvdA). Tien jaar later is hij medeoprichter van het advocatenkantoor Kennedy Van der Laan. Dat de huidige burgervader advocaat is geweest, is misschien wat minder bekend. Maar Van der Laan heeft in de rechtszaal interessante geschillen uitgevochten. Zo stond hij columniste Pamela Hemelrijk bij, die haar twijfels over Louis van Gasteren publiceerde. Deze documentairemaker heeft tijdens de oorlogsjaren onderduiker Walter Oettinger vermoord. Vervolgens heeft Van Gasteren geld van het slachtoffer gebruikt om zijn eigen schulden mee af te betalen. Daarmee krijgt de ‘verzetsdaad’ later een immoreel randje. Van Gasteren sleept destijds iedereen voor de rechter die deze conclusies op papier zet. Uiteindelijk wint Hemelrijk, dankzij advocaat Van der Laan.

De burgemeester is geliefd. Een politicus die van aanpakken houdt, zo daadkrachtig dat zelfs rechts met hem wegloopt. Hij houdt van roken. En van zeggen ‘waar het op staat’. Afgaand op dit boek zijn dat Van der Laans rafelrandjes. Vooral de directheid waarmee hij medewerkers feedback geeft, doet soms pijn. Zelf geeft hij ‘het goede voorbeeld’ door als advocaat en als burgervader lange dagen achter het bureau door te brengen. Als werknemers geen aansluiting vinden bij Van der Laans ambities, is hij niet mals als het geleverde werk tegenvalt. Een enkeling trekt daar dan ook zijn/haar conclusies uit. Van der Laan is een harde werker, hij buigt zich als burgemeester over talloze details. Zo ook over de verkeersdoden die vallen in de hoofdstad. In januari 2012 hoort hij een naam die hem raakt. Luit Tabak is geschept door een bestelbus. Luit was een ex-partner, ze kregen samen 2 kinderen. Omdat hij overal zo boven op zit, verneemt hij dit verschrikkelijke nieuws uit eerste hand.  

Van der Laan is nu 61 jaar. Een beminnelijke man, je snapt dat een biograaf zich aan dit boek heeft gewaagd. Maar er knaagt hier en daar ook wat. Mede omdat deze Amsterdamse burgemeester nog niet klaar is. Het niet ondenkbaar dat bij een positieve verkiezingsuitslag Van der Laan in 2017 opnieuw naar Den Haag gaat. Verder worden verschillende gebeurtenissen rondom het functioneren van deze eerste burger uitgebreid beschreven. Bepaalde fragmenten lezen meer als een verslag over een stadsbestuur, in plaats van het doorgronden van zijn persoonlijkheid.

Wel heeft Rijken indirect een actuele snaar geraakt. Kiezers snakken naar betrouwbare en integere politiek. Jan Terlouw verwoordde het eerder al op televisie bij een uitzending van De Wereld Draait Door. Afgaande op deze biografie is Eberhard van der Laan het type bestuurder waar zo ernstig naar wordt verlangd.