De typische en atypische twintigste eeuw

Dolores Thijs groeit op tot een volwassen vrouw samen met haar moeder en "vader" ergens in België, ergens in de tweede helft van de 20ste eeuw. Heel haar jeugd lang was ze "nog niet groot genoeg" om te horen wie die onbekende man op de foto in haar moeders collectie wel was... Tot ze het toch te horen krijgt. De man blijkt haar biologische vader en leeft verborgen achter het IJzeren Gordijn in het communistische Polen tijdens de Koude Oorlog. Ooit was hij een charmante officier die haar moeder zijn liefde verklaarde toen zij in nazi-Duitsland tewerkgesteld was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dolores gaat meteen op zoek naar hem en krijgt zijn levensgeschiedenis en die van zijn voorouders, gekoppeld aan de vraag om dit alles te verwerken tot een boek. Deze belofte heeft de auteur nu ruimschoots ingelost, want ook de levensverhalen van haar moeder, stiefvader èn hun ouders komen in dit boek tot leven.
Ik werd onmiddellijk aangesproken door het boek toen ik het voor het eerst zag en stopte niet met lezen voor het uit was. Het is geschreven in een vlotte, journalistieke stijl, inhoudelijk sterk onderbouwd en uitgewerkt. En verhelderend, uiteraard, zo eigen aan het journalistieke. Het is een typisch 20ste eeuws verhaal geworden: relatieve armoede op het platteland, 2 wereldoorlogen, gevolgd door het leven tijdens de Koude Oorlog met scherpe tegenstellingen tussen kapitalistisch en communistisch. Laat dit laatste nu net het meest verrassende, originele en onvertelde aspect zijn in dit boek: de auteur heeft 2 "vaders", een biologische en een stiefvader, de eerste levend in communistisch Polen - waar het voor geen meter loopt - en de tweede in het welvarende Vlaanderen, maar dwepend met het communisme. Een contrast waar iets mee te doen valt. De auteur zag het meteen in. Daarnaast komt nog een tweede - ditmaal persoonlijk - spagaat naar voren: de stiefvader of de biologische vader? De auteur kiest niet, ze twijfelt wel maar waardeert beide. Van Castel en Baasrode in Vlaanderen, via Brussel en Nederland naar Katowice in Zuid-Polen, en met Duitsland als centrale ontmoetingsplaats. Kortom, de 20ste eeuw in tijd en ruimte, met typische en atypische elementen.