Een echte bokswedstrijd

Een echte bokswedstrijd!

Recensie door Andre Hoekstra van het boek

“Mijn lieve gunsteling” van Marieke Lucas Rijneveld

Nadat ik haar eerste roman “De avond is ongemak” had gelezen was ik ook benieuwd naar haar tweede roman.
De sfeer van haar leven op het platteland in die benauwende omgeving werd door Marieke zo treffend beschreven waardoor ik haar volgende boek ook moest lezen.

Door de uitzendingen op radio en tv, waar Marieke Lucas optrad vanwege haar grote succes als winnares van de International Booker Prize, krijg je een beeld van de jonge schrijfster, welke beeld je herkent in de hoofdpersoon bij het lezen van haar werk.

De vele loftuitingen en commentaren in de literaire pers over dit laatste werk maakten het ongemakkelijk voor mij om niet bevoordeeld aan de roman te beginnen.

Nu ik het boek heb gelezen zit ik toch met een dubbel gevoel en heb een wat wrange smaak over het boek zowel qua onderwerp als manier waarop het is beschreven.

Het verhaal gaat over een liefde van een 49-jarige veearts voor de 14-jarige dochter van een boer. Het wordt ook beschreven vanuit de invalshoek van de veearts, die als “Kurt” wordt geduid. Met het beschrijven van de omgeving in het eerste hoofdstuk op de boerderij “De Hulst” (genoemd naar de schrijver W.G. van der Hulst) waar het meisje woont valt al gelijk de vergelijking op met het boerengezin uit Rijneveld’s eerste roman. De personen in het verhaal zijn ook allemaal dezelfde en dat maakt het inleven in de ongemakkelijke sfeer van karakters snel herkenbaar.

De schrijfster gebruikt via haar hoofdpersoon vele metaforen om zaken en situaties duidelijk te maken zoals bijv. het feit dat Bullebak de stier de vakanties van de familie bekostigde (bedank Bullebak daar maar voor!). Het gebruik van deze metaforen wordt heel vaak toegepast en er wordt hiermee ook veel gerefereerd aan Reve, Freud en Hitler, wat de sfeer in het boek duidelijk beklemmender maakt.

Het meanderende woordgebruik, door hele lange zinnen te gebruiken, maakt het voor de lezer niet altijd gemakkelijk om de aandacht scherp te houden. Ik moest vele malen een zin teruglezen om de essentie ervan weer op te pakken. Deze stijl is voor het gekozen onderwerp (de liefde van een getrouwde veearts voor een kind van een van zijn boeren) mogelijk een passende wijze om het ongemakkelijke aan te geven en werkt dus effectief.
Je krijgt als lezer inderdaad een ongemakkelijk gevoel hierbij om daar getuige van te zijn.

Toch bekroop mij door dit alles een gevoel van ongemak over deze verhalende plot en roept dit vele vragen op. Zoals: heeft niemand in de gaten wat er zich hier afspeelt?

Teruglezend vanwege de lange zinnen krijg je wel een ongemakkelijk beeld van dat de situatie wat langer blijft hangen. Dit brengt het gevaar mee dat je je afkeert van dat rare ongewenste gevoel en stopt met doorlezen. Of je kiest ervoor om door te lezen en te kijken hoe je dit moet plaatsen.
Behalve het positieve feit dat je veel van het leven op de boerderij en het werk van de veearts meekrijgt is daar ook het zeer ongemakkelijke gevoel van deze “niet passende“ liefde.
Dat gevoel, waarbij vele “Reviaanse” termen (hertengewei) worden gebruikt, is overduidelijk heersend.

Leuke bijkomstigheid van de uitgever is dat naast het boek een playlist bij Spotify bestaat met muziek, waarin het boek met regelmaat over wordt gesproken.
Dit aan de hand van teksten uit songs dan wel over momenten waarin de artiesten worden genoemd in bepaalde situaties.

Het boek heeft bij mij de indruk achtergelaten van een bokswedstrijd. Je houdt ervan of niet, maar een feit is dat als je de regels kent en hanteert je er “verpletterd” door kunt worden.
Ik was door de stijl en het onderwerp van dit literaire werk behoorlijk aangeslagen en eindig met een quote waarmee het boek zelf begint:

Ken me dan maar, weet wie ik ben en doe maar. (Psalm 139)