Ondanks goede bedoelingen redt Jaeger het niet

De Noorse auteur Jørgen Jaeger kreeg voor zijn vijfde thriller, Karma, een originele ingeving. Hij schreef op zijn website een prijsvraag uit en droeg het boek op aan de winnaar, Sebastian Maddox, die bovendien in het verhaal mocht figureren als lijk. Een van de voorwaarden was dat de deelnemers oprecht het verlangen moesten hebben in Jaegers boek te sterven. En zo geschiedde. De populistische aanpak en de jubelende flaptekst “"De Noorse Kurt Wallander"” ten spijt, stelt Jaeger de lezers behoorlijk teleur.

Het verhaal begint best goed. Op de grote parkeerplaats van het schiereiland Korsneset betrapt een argeloze wandelaar, Kjedit Dahle, iemand bij een zelfmoordpoging. In zijn ijver deze te voorkomen, trekt Kjedit zelf aan het kortste eind. Tot zover het spannendste deel. Ole Vik, een optimistisch gestemde, rondbuikige commissaris, is onderweg naar zijn zus. Toevallig is Kjedits echtgenote de buurvrouw van Oles zus. Bezorgd om de verdwenen Kjedit, gaan de kloeke Ole, zijn zus, haar ega Georg, de buurvrouw en hond Bajas in het pikkedonker op zoek naar Kjedit. Natuurlijk vallen zaklantaarns uit, hebben mobielen geen bereik en voelen ze zich bespied en zelfs betast. Hond Bajas verdwijnt al jankende spoorloos in de duisternis en het nerveuze gezelschap ontsnapt ternauwernood aan een exploderende brand.
De volgende dag wordt Ole gepromoveerd en krijgt hij de leiding over een omvangrijk, delicaat onderzoek, dat terugvoert naar de zelfmoord van ene Maddox die een briefje achterliet met de wervelende tekst ‘'Karma', —heel toevallig dezelfde naam als het bedrijf waarvoor Georg en vrouwlief werken. Georg moet voor het bedrijf een zeewaardige tanker in Japan ophalen en tijdens de reis gebeuren er vreemde dingen. Verder plegen veel mensen zelfmoord of worden ze vermoord, maken Slavische mannen iedereen bang, krijgen ouders, tantes, ooms, neven, nichten en de hele rataplan politiebescherming tot aan hun voordeur, maar zijn de boeven dommer dan Snuf en Snuitje. Achter deze dommeriken zou wel een ingenieus brein zitten. Ole wordt geschorst. Oh nee, toch weer niet. Zijn zus heeft een drankprobleem en zelfs Oles hond, Birk, komt in de problemen. Gelukkig is Birk weer snel terecht, dankzij een snel in elkaar geknutselde live-uitzending op de radio. Want alles is mogelijk in Karma, kosten noch moeite worden binnen het Noorse politieapparaat gespaard. Voor wie het weet uit te zitten, er is een kleine opleving aan het einde van het verhaal — — dat weer wel.

Jaegers ongetwijfeld goede bedoelingen zich te verdiepen in de Noorse asielzoekerproblematiek, economische criminaliteit, corrupte politie en discriminatie komen ongefundeerd en lichtvoetig over. Neem nu de verbouwereerde reactie van een agente als een asielzoeker vertelt dat hij wordt gediscrimineerd. Geheel beduusd van dit gegeven vraagt ze nog: “"Maar u bent toch hoogopgeleid?" Dezelfde agente schudt bij voorbaat moslimmannen de hand niet, want ‘"dat willen ze vast niet"’. En kent men in Noorwegen inderdaad de term ‘'multiculti’'?

De grootste makke van Jaegers vertelstijl is de breedsprakigheid over niks. Handelingen, beleefdheidsfrasen en gezichtsuitdrukkingen worden breed uitgemeten. De vlak neergezette personages gaan veelal inwendig vloekend, grinnikend, verbolgen, verwonderd, opgewekt glimlachend en soms bulderend lachend door het leven. De zouteloze gesprekken en de over elkaar heen buitelende toevalligheden missen elke diepgang. Het kromme taalgebruik zoals “"Voordat hij uitgehannest was"”, “"Iek slapen wat"”, “"Das ies schande"”, "Jai had gekund door vingers zien"”, maakt Karma taalkundig ook geen hoogvlieger. Al met al creëert Jaeger vijfhonderd pagina'’s lang een onoverbrugbare afstand met de lezer. Jammer, de gekozen thema's verdienen beter, maar met alleen een goed draaiboek red je het niet.

Karma is doorspekt met opgeklopte grenzen tussen het wollige goede en het kolderieke kwade. Thrillers schrijven, ook al is het je vijfde, is zo simpel nog niet.