Het hartverscheurende verhaal van Korczak en zijn kinderen

De Poolse Janusz Korczak (pseudoniem van Henryk Goldszmit) was van Joodse afkomst. Hij stichtte in 1912 een Joods weeshuis in Warschau dat een soort kinderrepubliek vormde, met een eigen parlement, gerechtshof en krant. Een aanpak die ervoor zorgde dat hij niet alleen als kinderarts, maar vooral ook als pedagoog bekendheid vergaarde. Toen Korczak tijdens WOII met het weeshuis naar de Joodse getto in Warschau moest verhuizen, was hij vastbesloten en trok bij de kinderen in, die hij tot het einde bij zou staan. Hij voegde daarmee de daad bij het woord, want zoals hij zelf zo vaak zei: “You do not leave a child alone to face the dark”.

The Good Doctor of Warsaw vertelt het verhaal van Dr. Korczak - die tijdens zijn verblijf in de getto dagboeken bijhield om zijn verhaal te vertellen - en zijn medewerkers. Meer specifiek zijn Joodse medewerkers Misha en Sophia. Studenten aan de universiteit die elkaar leren kennen wanneer ze werken in het weeshuis van Korczak. Wanneer de getto wordt opgezet, besluiten ze Warschau achter zich te laten. Maar wanneer de oorlog zich verder uitbreidt kunnen ze nergens meer naar toe en hebben ze geen andere optie. Ze keren terug naar de Joodse getto in Warschau.

“Again and again, Misha asks himself if he is doing the right thing. But what choice do they have? Life will be difficult inside the ghetto, he’s sure of that much, but at least there she will be safe.”

Moeder, leerkracht en auteur Elisabeth Gifford stuitte in haar zoektocht naar hoe ze het beste voor kinderen (en hun angsten) kon zorgen, op de visie van Korczak. Korczak, die er vanuit ging dat het belangrijk is een relatie met het individuele kind op basis van respect en begrip op te bouwen, maakte Gifford nieuwsgierig naar de feiten achter de persoon. Ze stuitte op het onbekende verhaal over Korczak en zijn weeskinderen. Tijdens haar research leerde ze over het bestaan van Misha en Sophia kennen, die voor Korczak gewerkt hadden. Door hun ervaringen te beschrijven, vertelt Gifford over de heldendaden van Korczak en zijn weeskinderen in deze op feiten gebaseerde roman.

The Good Doctor of Warsaw is een relatief nieuw soort oorlogsverhaal dat je een kijkje geeft in de getto, met al zijn tragedies en angsten. Waarin de liefde voor elkaar en het leven een drijfveer blijkt voor zo veel Joodse mensen, die zich laten leiden door hoop.

‘See how even a small candle is stronger than the darkness,’ Korczak tells the children. ‘Just as we must never stop believing that every act of kindness is stronger than the dark.’

Giffords beeldende en toegankelijke schrijfstijl zorgen ervoor dat je het gevoel hebt dat je de personages leert kennen op een realistische wijze. Ze laat je met ze meeleven. Ze maakt je deelgenoot van een hartverscheurend verhaal met een gruwelijke afloop, wetende dat slechts één procent van de half miljoen Joden in de getto van Warschau het overleefde. Een verhaal vol liefde voor kinderen, voor familie. Vol doorzettingsvermogen en hoop. Een verhaal dat ondanks zijn bekende afloop van begin tot eind weet te boeien.