McRobot

Begin tachtiger jaren. Beatles weer bij elkaar. Jimmy Carter herkozen. Engeland verloor de Falklandoorlog. Het is de waarheid in de nieuwste roman van Ian McEwan. Charlie, dertiger, heeft een latrelatie met zijn tien jaar jongere bovenbuurvrouw, de studente Miranda. Charlie heeft een karig inkomen uit beursspeculatie. Als hij een flinke som erft koopt hij een pas ontwikkelde robot met alle uiterlijke kenmerken van een mens. Adam. Aan de hand van vragen moet Adam zijn karakter worden geprogrammeerd. Los van elkaar beantwoorden Charlie de ene en Miranda de andere helft van de vragen. Ze weten niet wat de ander heeft ingevuld. Met z’n drieën vormen ze een ‘gezin’. Kunstmatige intelligentie en de mens moeten het samen rooien. Wat is de impact van de kunstmatige, compromisloze, rechtlijnige Adam op zijn omgeving. Hij gaat zich steeds dominanter gedragen. Op een gegeven moment groeit hij zijn huisgenoten boven het hoofd.

Normaal zit ik bij andere boeken van McEwan meteen vanaf het begin midden in het verhaal. Bij Machines Zoals Ik duurde het even, wat ik wijt aan de wat uitleggerige stukken tekst vooral in het begin van het boek. Ook de bewust niet waarheidsgetrouwe weergave van de geschiedenis moest ik even tot me door laten dringen. Maar eenmaal opgang sleepte McEwan me mee in zijn geschreven wereld en de hoofden van de drie hoofdpersonages. Het verhaal speelt in de jaren tachtig van de vorige eeuw, maar hoort eigenlijk in de eighties van deze eeuw. Maar daardoor verrassend invoelbaar is.

Machines Zoals Ik zet je aan het denken over toekomstige ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie en de positie van de mens in de robotmaatschappij. Maar vooral ook is het weer een echt McEwan. Al is dit boek minder meeslepend dan zijn eerdere succesromans.