Wel en wee van een joods-Poolse familie in de interbellumperiode

Via de Club van Echte Lezers heb ik van uitgeverij Atlas Contact een recensie-exemplaar ontvangen van ‘Stramer’, geschreven door de Poolse schrijver Mikolaj Lozinski. Het boek is een familieroman: we volgen de verhalen van vader Nathan, moeder Rywka en hun zes kinderen in Tarnow in Polen. Het speelt zich na de Eerste Wereldoorlog en je merkt in het boek dat de Tweede Wereldoorlog om de hoek komt kijken. Hoe? Doordat een paar zonen overtuigd communist worden en hierdoor zelfs in de gevangenis en zelfs in Spanje en Frankrijk belanden, dat ze vanwege hun afkomst (ze zijn joods) steeds minder mogen en uiteindelijk zelfs op de vlucht slaan. Vader Nathan heeft last van onverklaarbare ‘buikgriep’ maar is denk ik of depressief of lijdt aan PTSS.

De verhaalstijl van Lozinski is erg prettig, je leert de personages goed kennen en ze worden redelijk goed uitgediept. Niet ieder kind krijgt evenveel aandacht, maar je wordt goed meegenomen in wat er op welk moment wanneer speelt: de knappe Reda en haar relatie met een oudere getrouwde man, Rudeks zoektocht om als oudste kind een mooie toekomst op te bouwen en zijn ongelukkige huwelijk, Salek en Hesio’s strijd voor het communisme en tegen fascisme.

Ik weet wel iets van de Poolse geschiedenis, vanuit school en omdat ik een keer in Polen op vakantie ben geweest, maar het verhaal vanuit zeven verschillende oogpunten is interessant om te volgen. Ik vind het jammer dat de auteur geen jaartallen heeft genoemd bij de hoofdstukken. Soms zijn er best grote sprongen in de tijd en is het even schakelen. Zo gaat het ene hoofdstuk nog over een basisschool les, het volgende hoofdstuk is Hesio druk bezig om achter de meiden aan te zitten. Zo moet de familie ook ‘ineens’ vluchten, en worden ze tegengewerkt door mensen die ze vertrouwen.

Als je geschiedenis en familieromans interessant vindt om te lezen is dit boek zeker een aanrader. Het leest vlot, je krijgt sympathie voor deze familie, al vraag je je soms af hoe ze tot bepaalde beslissingen komen.

Dank je wel Club van Echte Lezers en Atlas Contact!