Erg gedetailleerd verslag

Een roman. Ja, daar stel je je dan toch wat anders bij voor dan wat Scurati heeft in elkaar gezet. Want dat het een zorgvuldig geschapen kunstwerk is, daar valt niet over te twisten.

M. beslaat zes jaar. De zes jaren na Wereldoorlog I waarin Mussolini zich een weg baant door de Italiaanse politiek. Die weg gaat helemaal naar de top, dat weten we allemaal, maar wat Scurati er aan toevoegt, is elke bocht, elke kuil in die weg.

De stijl van Scurati is poëtisch en uitgebreid. Dat komt deels door de letterlijke citaten van Mussolini en ook van bijvoorbeeld d’Annunzio. Hun voertaal blijkt echt zo verheven en wollig te zijn als Scurati laat uitschijnen, want dat tonen de vele knipsels die na elk hoofdstuk zijn toegevoegd. Artikels, toespraken, telegrams. Er is een keur aan materiaal toegevoegd om meer achtergrondinformatie te verkrijgen bij de geschiedenis die verteld wordt. Scurati probeert alles in een prozastijl te verwerken, en daarna kan je als lezer nog even de letterlijke teksten induiken.

Wat er wel gebeurt, is dat de leesbaarheid van het geheel volledig verdwijnt. Er zijn bladzijden die je meermaals moet lezen om in het web van complexe zinnen een kern of soms zelfs enige inhoud te ontdekken. Je leest de woorden en denkt ‘wat is het allemaal prachtig beschreven’ en tegelijk flitst er door je hoofd ‘wat heb ik nu eigenlijk gelezen?’ En dat ligt niet alleen aan de zinsconstructies, maar ook aan het grote aantal personages.

Waarschijnlijk is het leven veel makkelijker als je aan M. begint met wat voorkennis. Dan zijn niet alle personages meer nieuw en kan je iets vlotter lezen. Een beginnersboek is het helemaal niet, zowel niet qua inhoud als qua stijl.

Toch blijft het waanzinnig interessant, de hele geschiedenis. Als je dan leest wat de man allemaal heeft gedaan, valt je de mond soms open. Scurati is heel erg bij de feiten gebleven. Van een roman had je kunnen verwachten dat er wat meer naar de psychologische kant zou gegraven zijn. Dat is nu niet echt gebeurd, maar de acties van Mussolini verklappen natuurlijk ook al war van zijn ware aard.

Ben je een Italië-fanaat? Hou je van uitdagende boeken? Dan vind je M. waarschijnlijk erg goed. Wil je graag op een vlotte manier meer over Mussolini te weten komen? Dan zijn er vast betere bronnen die je meer vreugde zullen geven. Deze 800 bladzijden zijn namelijk voor de meeste lezers een ware strijd en dan ben je pas door deel één van de trilogie...