Eens een ridder ... altijd een ridder

De uitgave die hier voor mij ligt heeft een passende omslag met een harnas op de voorkant. Het is een stevig boek met over de 800 pagina's. Laat je daar vooral niet door afschrikken het is Jolanda van der Klis gelukt er een heel mooie vertaling van te maken.
Er is een handige inleiding geschreven die verhaalt over T.H. White. Dit helpt wel bij het verklaren van enige elementen in het boek.
Het bevat de vier boeken die geschreven zijn door T.H. White. Hij baseerde zijn Arthur verhaal op het door Malory opgetekende verhaal, maar mixte er eigentijdse elementen in. En ook in deze vertaling is er soms voor gekozen iets met een ander voorbeeld te vertalen dan White het heeft geschreven, omdat het anders voor de lezer van nu niet duidelijk is.

Het eerste deel, 'Het zwaard in de steen', zou je kunnen zien als een coming of age verhaal van de jonge Arthur, in dit deel de Wart genaamd. Regelmatig zitten er mooie humoristische stukjes in. Echt iets om van te genieten. Bijvoorbeeld als je bij de hand genomen wordt en nu in het kasteel gaat kijken waar hij opgroeide.

– Als je naar beneden kijkt en geen last hebt van hoogtevrees zie je het hele grondplan van het binnenhof in kaart gebracht. Je kunt de kapel zien, nu in directe verbinding met God... –

Dit gedeelte verhaalt hoe Merlijn Arthur klaar probeert te stomen voor zijn toekomstige taak. Hij doet dat door hem te laten leren van het dierenrijk. Roofvogels, mieren, ganzen, dassen allemaal leveren zij hun aandeel aan de training van Arthur. Hij groeit op samen met Kay en natuurlijk worden de jongens ook getraind in de kunst van het riddergevecht. Er komen diverse koningen langs en een Blaffend Beest. Van dichtbij zie je ook een toernooi.

Het tweede boek 'De koningin van lucht en duisternis' verhaald over de jong volwassen Arthur en begint met koningin Morgause. Later wordt het helder wat zij aan dit verhaal bijdraagt. Arthur had nog niet voldoende geleerd dus Merlijn laat hem nadenken over de toekomst. Aan het begin van zijn regering vecht eigenlijk iedereen tegen iedereen en geldt het recht van de sterkste. Hij krijgt les van Merlijn over de volken die in zijn rijk wonen, zodat hij ook kan begrijpen waar alle onrust uit voortkomt. Arthur bedenkt een plan hoe hij de vechtende ridders er toe kan overhalen om te stoppen met al het bloedvergieten en bedenkt de ronde tafel, iedereen gelijk, niemand aan het hoofd. Tussen alle strijdgewoel komt ook het Blaffende Beest weer voorbij in een wel heel hilarisch verhaal. En leer je Morgause en haar zonen beter kennen. En is er aan al het oorlogvoeren nog geen einde gekomen.

Het derde boek 'De mismaakte ridder'. Hier maken we kennis met Lancelot. In dit verhaal wordt hij neergezet als een, van uiterlijk, lelijke man. En met Guinevere. De rest van het verhaal blijkt om Arthur, Guinevere en Lancelot heen geweven te worden.

– Arthur groeide op beschermd door liefde... zonder kwaadaardigheid, ijdelheid, argwaan, wreedheid... Hij was bedroevend slecht toegerust voor het haten van zijn vriend of voor het kwellen van zijn vrouw. Hij had teveel liefde en vertrouwen gekregen om goed te zijn in die dingen. –

En dat blijkt wel. De problemen stapelen zich op. De ridders gaan op queeste en melden zich weer bij Arthur en Guinevere. En het vechten blijft doorgaan, ondanks het idee van de ronde tafel en het langzaamaan proberen om het recht van de sterkste af te schaffen.

Het vierde boek 'De kaars in de wind' blijft verhalen over Arthur, Guinevere en Lancelot. Het strijden gaat door. Er is nog steeds geen vrede. De hoofdpersonen zijn inmiddels oud geworden. Het vechten gaat door. Er is nog steeds niets veranderd. Eens een ridder ... altijd een ridder! Nou dat is niet helemaal waar. Er is inmiddels een soort van rechterlijke macht ontstaan met wetten en straffen. Aan het einde overdenkt Arthur hoe alles is gegaan.

– Er zou een dag komen … dat hij terug zou gaan naar Grammarije met een nieuwe ronde tafel die geen hoeken had, net zomin als de wereld, een tafel zonder grenzen tussen de naties die daar aan de feestdis zouden zitten. De hoop dat die ooit gemaakt zou worden lag besloten in de opvoeding. –

En het boek eindigt met de titel: de koning van eens en ooit.