Meesterspion pleegt verraad en wordt zelf verklikt.

Schrijven over oorlog en spionage, het is hem op het lijf geschreven. De Britse auteur, columnist en redacteur Ben Macintyre (1963) is één van de grootste Britse historici. Met De spion en de verrader levert hij opnieuw het bewijs van zijn deskundigheid. Hij geeft een spannende en waargebeurde thriller weer over Oleg Gordiëvski, vooral gekend – of berucht - als dubbelspion tijdens de Koude Oorlog.

‘De tot het laatste toe legalistische KGB was nog niet klaar met Gordiëvski. Op 14 november 1985 vond er een rechtszaak voor een militair tribunaal plaats zonder dat hij daarbij zelf aanwezig was. Hij werd bij verstek schuldig bevonden aan verraad en ter dood veroordeeld.’

Moskou, juli 1985. Een man, onopvallend gekleed, staat op de stoep van een erg drukke straat in de stad. Hij heeft wel een in het oog springende plastic draagtas van de Britse supermarkt Safeway in de hand. Hij is een senior KGB-officier en dubbelspion. De voorbije elf jaar heeft hij heel wat diepe staatsgeheimen van de Sovjets overgedragen aan zijn oversten van de MI6 (de Britse buitenlandse inlichtingendienst). Die tas van Safeway is een signaal dat zijn vluchtplan activeert, met de intentie hem de Sovjet-Unie uit te smokkelen. Een quasi-onmogelijke opdracht die evenwel succesvol wordt afgerond. Ontmoet en volg Oleg Gordiëvski, alsook Aldrich Ames, de CIA-officier die Oleg moet identificeren.

‘Kon hij de vijfentwintig kilometer naar de parkeerplaats in een uur en twintig minuten afleggen? Het antwoord was waarschijnlijk nee. Toch bleef hij zo hard mogelijk hollen. Gordiëvski rende voor zijn leven.’

Ben Macintyre onthult een indringende historie over internationaal bespioneren, verraad en moed. Een stoutmoedig en buitengewoon verhaal over hoe het verloop van de Koude Oorlog voorgoed verandert. Uiteraard is Oleg Gordiëvski het centrale hoofdpersonage waar het boek om draait, vanaf een afstand gevolgd door zijn belager Aldrich Ames. Toch eisen de andere karakters eveneens de aandacht op. Zelfs belangrijke politici uit die tijd, zoals Thatcher en Gorbatsjov, verschijnen ten tonele. Ook de toenmalige Amerikaanse president Ronald Reagan laat van zich horen. Van de onderlinge verhoudingen van toen, tussen de VS, Groot-Brittannië en de Sovjet-Unie, zet de schrijver een enorm spannend en meeslepend relaas neer. Vandaag leeft de gepensioneerde Gordiëvski onder een valse naam ergens in een anonieme Engelse buitenwijk.

Hier is overduidelijk een echte kenner aan het woord. Voeg daar nog een knappe vertelstijl en dito taal aan toe, alsook een gedetailleerde weergave van de gebeurtenissen. Zo weet je vooraf dat een leerrijke leesbeurt in het verschiet ligt. De ingelaste foto’s maken het totaalbeeld nog scherper. Tijdens het lezen moet je echter voortdurend heel attent blijven en – indien nodig – achterin de rubriek ’Codenamen en aliassen’ en/of het register raadplegen. Vierentwintig pagina’s vol met nuttige informatie houden je op het juiste spoor. De lezer wordt daadwerkelijk overvallen door een leger personages; dit remt de vaart ietwat af.

Deze niet geromantiseerde thriller samenvatten in één beknopte zin? Meesterspion pleegt verraad en wordt zelf verklikt.