Medelijden, emoties en woede-uitbarsting

Van zijn korte debuutroman La maladroite werden er in zijn thuisland Frankrijk in korte tijd ruim 20.000 exemplaren verkocht. Hij is docent Frans aan de universiteit van Angers. Alexandre Seurat (1979) las over een rechtszaak tegen ouders die een van hun dochtertjes geregeld mishandelden. Het werd voor hem een echte obsessie. Hij verdiepte zich in deze zaak en schreef er een impressionante roman over: Het onhandige kind, met andere personages.

Diana, amper acht jaar jong, wordt vermist. Je leest en hoort het jammer genoeg maar al te vaak in de media. Het meisje wordt eerst gedurende lange tijd mishandeld door haar beide ouders, die er trouwens voor zorgen dat ze zelf buiten verdenking blijven. Tevens wordt het kind gemanipuleerd door het opleggen van vooraf ingestudeerde verklaringen. Vader en moeder blijven op die manier steeds onder de radar. Diana’s vroegere onderwijzeres ziet het opsporingsbericht en weet meteen dat het onheil is geschied. Het is echter te laat, geen hulp kan nog baten. Iedereen heeft eerder steeds machteloos toegekeken, niemand heeft ingegrepen.

Je zal nu waarschijnlijk wel denken: dit is dan weer de zoveelste roman over kindermishandeling… Niets is minder waar; vooral de merkwaardige structuur van het verhaal maakt Het onhandige kind bijzonder. Je volgt, zoals in een vraaggesprek, alle waarnemingen en vaststellingen van verschillende personen die het meisje hebben gekend. Haar broertje krijgt zelfs een bevoorrechte rol, hij heeft immers de gebeurtenissen beleefd vanaf de eerste rij.

"Als de school uitging, lette ik op de ouders. Wanneer het de beurt van de vader was, stond hij daar, groot en ernstig, volkomen correct. Tegenover Diana vond ik hem vriendelijk en tegelijkertijd te heftig, ik weet niet, in kleine dingen – een hand die haar pols grijpt in plaats van haar hand te pakken. Van de moeder, die hoogzwanger was, kon ik geen hoogte krijgen, soms stond ze ontspannen te lachen en druk te praten, en andere keren vond ik haar gejaagd."

Daar sta je dan - als lezer - machteloos toe te kijken, vanaf de zijlijn. Zoals ook de lerares, het schoolhoofd, de schoolarts, de grootmoeder, de tante en nog andere personen die Diana hebben gekend. Iedereen wist tijdig dat er iets aan de hand was met het meisje. Je vraagt je als lezer zelfs af, hoe je zelf zou reageren in een gelijkaardige situatie. Pas nadien mag je pas oordelen of veroordelen.

Alexandre Seurat slaat zijn lezers stevig om de oren met de keiharde, horribele realiteit van kindermishandeling. Soms komt elke vorm van hulp jammer genoeg te laat… Diana – een ongewenst kind – zal de langdurige mishandelingen uiteindelijk moeten bekopen met haar jonge leven. Een onschuldig meisje dat niet eens de kans krijgt uit haar netelige situatie te ontsnappen. De auteur zet in een onopgesmukte, eenvoudige taal en in interviewstijl een erg goed gedocumenteerd verhaal neer. Je leest deze korte roman niet uit zonder emotioneel te worden. Gevoelens van medelijden zullen bij menig lezer zelfs leiden tot woede-uitbarstingen. Een aangrijpend auteursdebuut.