Hoge dosis dopamine vereist

Met Ondertussen in Dopamine City heeft DBC Pierre de shortlist gehaald van de Goldsmiths Prize 2020. Dit is een Britse literaire prijs voor originele en vernieuwende literatuur. De veelomvattende roman is vakkundig uit het Engels vertaald door René Kurpershoek.

Zijn vrouw heeft Lon Cush reeds op jonge leeftijd verloren. In een denkbeeldige Amerikaanse stad en in een dystopische toekomst, speelt hij zijn baan als rioolwerker kwijt. De man moet wijken voor de nieuwste technologie, waarbij riooldrones en robots de menselijke arbeid vervangen. Tot overmaat van ramp wil de schoonmoeder zijn twee kinderen onder haar voogdij krijgen. Na een confrontatie met zijn vroegrijpe negenjarige dochter Shelby, schenkt hij haar – onder dwang van de sociale dienst – een persoonlijke smartphone. Een allesoverheersende digitale wereld gaat voor hen open.

'Hij opende ook zijn andere oog.
Keek naar het slaapkamerraam.
Toen naar zijn mobiel.
Het één was het leven zelf.
Het ander was de toekomst.
Of zoiets.
Het één was hier en nu.
Het ander was – wat anders.
Informatie.'

Ondertussen in Dopamine City is een satire – of is het een zwarte komedie – die de valstrikken blootlegt van de technologie van de nabije toekomst. DBC ('Dirty But Clean') Pierre zet dit neer met een flinke portie humor. Ook wijst hij op het wangebruik van de sociale media.

Het is een boek met enkele verrassingen; zo begint en eindigt het verhaal met hoofdstuk 1. Er is nog meer: na tien kapittels splitst de auteur eensklaps de pagina’s op in twee kolommen. Links volgt de lezer het verdere verloop; in de rechterkolom staan opeenvolgende nieuwsstreams. Wat volgt is een ongecontroleerde, constante informatiestroom die je concentratie zwaar op de proef stelt. Een regelrechte aanslag op het brein.

'Wetenschappers in New Peyrouse hebben mogelijk een natuurlijk middel
tegen de symptomen van de menopauze ontdekt, en wel in een heel onverwacht product, namelijk bier.'

Innovatief en experimenteel is de roman in ieder geval. Gecomponeerd op een intelligente wijze is hij ook. Dat sommige lezers hier hoofdpijn van gaan krijgen, is waarschijnlijk een feit. Onderweg raak je de draad wel een keer kwijt, of verdrink je in de maalstroom van de losstaande nieuwsberichten. Volgens Pierre hoort dat erbij, en hij gaat ver, heel ver. Hij wil immers duidelijk weergeven, hoe het intensieve gebruik van het internet de mens wegvoert uit de realiteit. De waanzin nabij zelfs.

Voor het lezen en interpreteren van dit proza, neergeschreven door een voormalig winnaar van de Booker Prize, is een hoge dosis dopamine in je hersenen vereist.