Eerst knopen ontwarren, vervolgens intens beleven

Dag en nacht – een overdonderend spannend debuut – heeft haar geen windeieren gelegd. De Duitse Romy Hausmann (1981) heeft intussen de Crime Cologne Award op zak gestoken, tevens zijn de filmrechten van het boek verkocht. Gooit de auteur met de psychologische thriller Slapeloos, vertaald door Michel Bolwerk, eveneens hoge ogen?

Nadja Kulka, afkomstig uit Polen, is niet de eerste de beste. Haar jeugdjaren verlopen helemaal niet rimpelloos. Moeder schenkt nauwelijks aandacht aan de opvoeding van Nadja en haar broer Janek. De kinderen trachten eenvoudigweg te overleven. Op haar vijftiende wordt het meisje veroordeeld voor een misdaad; ze krijgt zeven jaar jeugdgevangenis aangesmeerd. Na haar vrijlating wil de labiele jonge vrouw werkelijk iets maken van haar volwassen leven. Tot een moord opnieuw alles weer ondersteboven gooit.

'Ik zette het op een rennen. Sindsdien stel ik me voor hoe ze bij thuiskomst haar man vertelt wat voor gestoorde klant ze vandaag had. Een krankzinnige. Je bent wat je bent.'

In eerste instantie raakt de lezer verstrikt in een gecompliceerde constructie. Vluchtige passages wisselen elkaar af in een snoeihard tempo, waarbij Hausmann van de hak op de tak springt. Bruusk gaat het van het heden naar het verleden; van de ik-verteller Nadja naar schimmige flarden uit brieven. Aan wie zijn die dan wel gericht, vraag je je terecht af. De verhaallijnen en perspectiefwisselingen lopen in alle richtingen. Pas voorbij de helft van Slapeloos begint het waarom hiervan te dagen. Vanaf dat moment is ophouden met lezen helemaal geen optie meer. Je wilt alleen maar helderheid en opheldering.

'Hij komt eraan. Ik hoor zijn voetstappen op het krakende hout, vervolgens het gekras van metaal in een slot. Mijn ademhaling gaat hortend, ik probeer in de benen te komen voor hij de kamer binnenkomt; dat lukt.'

Net zoals met Dag en nacht geldt ook hier de aanbeveling: raadpleeg de achterflap niet en stap er blanco in. Met haar ongedwongen taalgebruik staat Hausmann garant voor het echte leesplezier. De belangrijkste personages diept ze knap uit, vooral de hersenpan van Nadja krijgt het zwaar te verduren. Haar zwaar getormenteerde ziel moet opboksen tegen sterke persoonlijkheden; een ongelijke strijd die ze niet kan winnen. Of toch wel? Het geheel ontaardt in ieder geval in een krachtig kat-en-muisspel. Wel komt de ontknoping ietwat geforceerd over.

Dit verhaal over schuld en repercussie kruipt onder je vel; tegen wil en dank. Neigt Slapeloos eerder naar een psychologische roman vol dramatiek, dan naar een thriller pur sang? Sommige lezers zullen zich deze vraag stellen, inderdaad. Eerst knopen ontwarren, vervolgens intens beleven.