Pijnlijk en grappig

Wederom een boek van Boyne waarin homoseksualiteit een belangrijk uitgangspunt vormt samen met de knellende banden van de Rooms-katholieke kerk.

Een verhaal vol tragiek, ingehouden woede en toch op een kolderieke wijze verteld. Wellicht, dat het verhaal bij vlagen over the top is, maar het is duidelijk dat de schrijver een rekening te vereffenen heeft met de priesters en politici van het ooit zo benepen Ierland. Boyne weet echt een karakter neer te zetten, van mensen en van Ierland.

Toch, vond ik persoonlijk het boek te lang. De verschillende fases en plaatsen in een soort tijdslijn, een stijlfiguur waar Boyne vaker gebruik van maakt, was mij uiteindelijk too much. Boyne wil naast een afrekening ook een kroniek schrijven over de geschiedenis van een kwetsbaar en geschonden onderwerp. Naast een persoonlijke worsteling gaat het ook over de geschiedenis van homoseksualiteit na 1945. Vandaar dat ik het boek niet met vijf, maar met vier sterren waardeer. Wil Boyne niet te veel? Aids, Ira, priesters, Anne Frank...

Toch, heb ik me behoorlijk vermaakt bij het lezen. Echt gelachen ook. Soms rijzen de haren je te berge: Die Ierse dokter die namen van mannen opnoemt en bij een aantrekkelijke man de homoseksuele ‘patiënt’ een naald in de penis steekt...ai.

John Boyne blijkt intussen wel een uitstekende schrijver te zijn met wat blijkt een verrassend gevoel voor humor. Hij kan een verhaal echt body en soul geven. En waar haalt hij die surplus aan ideeën vandaan? Opvallend dat uit Ierland (zoveel goede muziek -U2-) dus ook goede schrijvers komen. De geschiedenis van het (gebroken) land is een bron van fictie en feiten. Al is Maude Avery, de pleegmoeder van Cyril (pleegmoeder: hij is ‘geen echte Avery’: hoe schrijnend dat elke keer te moeten horen) een fictieve schrijfster, het zou toch zomaar kunnen. Zo echt kan Boyne iets doen lijken! En de combinatie van pijnlijk en toch grappig, is ook een kunst.