Indrukwekkend!

Fahrenheit 451 speelt zich af in een wereld die doet denken aan de wereld uit 1984. Na de revolutie is er een regime ontstaan dat de mensen streng controleert. Boeken zijn verboden, want door de ‘verhaasting van de maatschappij’ worden deze toch niet meer gelezen en ze zetten mensen er alleen maar toe na te denken, terwijl de mens veel meer gebaat is bij een zorgeloos leven en plezier hebben. Guy Montag werkt bij de brandweer, die tot taak heeft huizen waarin boeken worden gevonden, te verbranden. Intuïtief voelt Guy aan dat er iets niet klopt in zijn samenleving. Als hij in contact komt met het buurmeisje Clarissa, die wel nadenkt en vragen stelt, wordt er een zaadje geplant. Dit groeit als hij op een dag een huis moet verbranden waarin de bewoonster weigert afstand te doen van haar boeken, en uiteindelijk met het huis en de boeken erbij verbrandt wordt. Dan komt Guy voor een moeilijke keuze te staan.

Net vóór dit boek had ik ‘The book censor’s library’ van Bothayna Al-Essa gelezen, en deze boeken sluiten bijna naadloos op elkaar aan. Ook in dat boek worden boeken verbrand, en Guy Montag wordt daarin zelfs genoemd. Het thema van een totalitaire maatschappij waarin de overheid alles regelt en controleert wordt in Fahrenheit 451 duidelijk uitgewerkt, ook hier is het beklemmend om je te realiseren hoe zoiets tot stand kan komen. Sterker nog, als Guy’s leidinggevende, Beatty hem op zeker moment uitlegt waarom boeken verbrand moeten worden, klinkt dat als een heel logisch verhaal.

In de maatschappij waarin Guy leeft raken mensen steeds meer van elkaar onthecht. Dat wordt heel beeldend weergegeven in de relatie tussen Guy en zijn vrouw Mildred, die feitelijk totaal van elkaar vervreemd zijn. Mildred vult haar dagen vooral met kijken naar de enorme video-wall in hun huis, en als Mildred op een zeker moment een overdosis pillen inneemt komen er twee mannen die als een soort gevoelloze loodgieters haar maag leegpompen, de rekening incasseren en weer weg zijn. En een vriendin van Mildred vertelt dat op je kinderen passen een kwestie is van de voor de tv zetten en de deur sluiten, dus net zoiets is als de was doen: “stuff laundry in and slam de lid”.

Net als in andere dystopische boeken (denk aan 1984, Brave new world etc.) is het ook hier beklemmend om zaken te lezen die je letterlijk om je heen ziet gebeuren, en het is dan ook hier net alsof je op bepaalde momenten een spiegel wordt voorgehouden over de tijd waarin we zelf leven. De oorlogsdreiging die op de achtergrond speelt maakt het boek, ook 70 jaar na verschijnen, nog eens extra actueel. Dat Guy uiteindelijk bij een optimistische verzetsbeweging belandt, geeft een sprankje hoop, maar het dal waar je doorheen moet, is diep. Indrukwekkend!