Teveel tegelijk

Josephine Thomas (‘Jo’) woont in een alternatieve versie van Amerika, waar strenge wetten tegen hekserij zijn, en heksenverbrandingen regelmatig plaatsvinden. Vrouwen dienen voor hun 30e getrouwd te zijnen als ze met 28 nog niet getrouwd zijn komen ze onder toezicht van het Bureau voor Hekserij. Jo’s (zwarte) moeder is verdwenen toen Jo 14 was. Niemand weet waar ze is en er doen er allerlei theorieën en verdachtmakingen de ronde. Dat Jo biseksueel en zwart is, helpt daarbij niet. Op zeker moment krijgt Jo een brief waarin ze gevraagd wordt zich op een specifieke datum te melden op een eiland in Lake Superior. Dit blijkt een verzamelpunt van heksen te zijn, en ook Jo’s moeder is daar. Hoewel Jo geniet van het magische leven op het eiland, verloopt de hereniging met haar moeder stroef, en komt ze steeds meer in een gewetensconflict wat ze moet doen: blijven of terug naar de niet-magische wereld.

Ik had zelf nog nooit van dit boek of de auteur gehoord, totdat het boek aangedragen werd in een leeskring waar ik in zit en waar we vooral dystopische boeken lezen. Dystopisch is het zeker. Het Amerika dat geschetst wordt is een land waar vrouwen een fors ondergeschikte rol vervullen (vergelijk met The Handmaid’s Tale), en waar dus werkelijk heksen bestaan. Heksen die zich in de ‘normale’ samenleving willen bewegen, worden streng onderdrukt en worden aan barbaarse verhoren en zelfs folteringen blootgesteld. De manier waarop de mannelijke bureaucratie deze vrouwen behandelt, doet bijna nazistisch aan. Dit zwarte scenario is in het verhaal prominent aanwezig, het is dan ook geen ‘vrolijk’ verhaal. Je zou het zelfs als een aanklacht op de Amerikaanse samenleving kunnen zien.

De relatie tussen moeder Tiana en dochter Jo is de rode draad door het hele verhaal. Aanvankelijk mist Jo haar moeder, vooral omdat ze geen idee heeft wat er met haar gebeurd is. Eenmaal op het eiland lijkt de band tussen hen goed te worden, totdat Jo de ‘echte’ wereld gaat missen en besluit terug te keren, wat ruzie oplevert. De innerlijke strijd tussen kracht en angst is voortdurend in het verhaal aanwezig.

Hoewel best een interessant gegeven, heeft het boek toch een dubbel gevoel bij me achtergelaten. Op een of andere manier pakte het verhaal me niet echt. Zeker het eerste deel, tot het vertrek van Jo naar het eiland, heb je geen idee waar het verhaal heen gaat en vraag je je af wat de schrijfster wil overbrengen. De titel suggereert dat het vooral over hekserij gaat, terwijl in werkelijkheid andere thema’s veel prominenter aan de orde komen. De innerlijke strijd van Jo die dan volgt straalt af op de verhaalopbouw: waar wil ik naartoe, wat moet ik hiermee? Er lopen (te) veel thema’s door elkaar, van rassenongelijkheid en man-vrouw-verhouding tot seksuele identiteit, machtsmisbruik en natuurlijk hekserij/magie, en dat was voor mij wat veel van het goede; de schrijfster had beter het aantal thema’s kunnen beperken en die wat meer uitdiepen. Ook de verdeling tussen het ‘normale’ leven op het vasteland en het bijna Efteling-achtige leven op het eiland voelt raar aan.

Hoewel ik normaal geen enkel probleem met Engelse boeken heb, vond ik hier het taalgebruik af en toe best lastig, dat maakt ook dat ik me soms meer op de taal dan op het verhaal moest concentreren. Het boek is niet in het Nederlands vertaald. Al met al een verhaal dat in de basis best interessant is, maar in de uitwerking voor mijn gevoel helaas achterblijft.