Klein maar fijn, zeer complete en lezenswaardige thriller

De IJslandse auteur Ragnar Jónasson (1974) begint inmiddels een bekendere naam te worden in thrillerland. Zijn 'Donker IJsland'-serie beslaat inmiddels vijf boeken. Ademloos is het vierde deel dat in het Nederlands is verschenen, in een vertaling van Willeke Lempens.

Het is altijd prettig wanneer een uitgever series in chronologische volgorde uitgeeft. Zo kun je de ontwikkeling van de hoofdpersonen goed volgen. In deze serie is dat niet anders. Hoofdpersoon is Ari Thór Arason, politieman in het kleine stadje Siglufjörður in het noorden van IJsland. Hij is de promotie misgelopen die hij had verwacht, nadat zijn chef Tómas naar Reykjavík is vertrokken. Met de nieuwe politiechef kan hij minder goed opschieten. Daarentegen is zijn privésituatie aanmerkelijk verbeterd: hij woont samen met zijn vriendin Kristin en ze verwachten hun eerste kindje. Het is bijna Kerst en Ari verheugt zich op de komende dagen.

Dan krijgt hij een telefoontje van zijn oude baas: of hij wil assisteren bij het onderzoek naar de vermeende zelfmoord van een jonge vrouw, Asta genaamd. Zij heeft zich schijnbaar van de rotsen gegooid bij de vuurtoren van Kálfshamarsvik, een plaatsje bijna nog meer afgelegen dan Siglufjörður. Het frappante is echter dat jaren eerder zowel haar moeder als haar zusje op exact dezelfde plek van de rotsen zijn gevallen. Daarom wil Tómas toch een onderzoek instellen. Hij en Ari Thór gaan weer zoals vanouds samen op stap.

Ademloos telt slechts 256 pagina’s, maar Jónasson maakt het door zijn ongekunstelde schrijfstijl – waarin geen woord te veel wordt gebruikt zonder aan intensiteit in te boeten – tot een zeer complete en lezenswaardige thriller. Geheimen dringen zich naar voren om verteld te worden, relaties worden onder druk gezet. De setting is prachtig: een verlaten dorp, slechts een vuurtoren, een landhuis en enkele verspreide boerderijen bepalen het landschap. De personages zijn schilderachtig: een rijke zakenman, een oudere broer en zus met hun eigen verleden, de enigszins louche buurman die toch getolereerd wordt. De vermeende misdaad blijft lange tijd onduidelijk, is de jonge vrouw gevallen, geduwd of heeft ze zelfmoord gepleegd? En hoe kan het dat zij dood is aangetroffen op exact dezelfde plek waar in haar kindertijd ook haar moeder en haar zusje zijn omgekomen? Op de bedachtzame manier die we langzamerhand kennen van Jónasson duiken Tómas en Ari steeds dieper in het verleden van de betrokkenen.

De ontwikkeling van de personages is indrukwekkend. Alle hoofdpersonen hebben zich in de loop der tijd ontwikkeld qua persoonlijkheid en qua werk. Ze zijn in hun rol gegroeid. Het is heel mooi te zien hoe de auteur dat vorm geeft binnen de context van het verhaal. Een goed voorbeeld is de relatie tussen Ari en Kristin.

Net als in de eerdere boeken uit deze serie, vind je in Ademloos een opvallende gelijkenis met de detectives van Agatha Christie. Zij was er een meester in om misdaden te beschrijven die in een kleine gemeenschap worden gepleegd. Het aantal verdachten is beperkt en de groep kent elkaar van haver tot gort. Iedereen kan de dader zijn, maar de plottwist aan het eind is meestal verrassend. Dit vind je ook terug bij Jónasson, in Ademloos is dat nog meer in het oog springend dan in de vorige delen. Het boek kan prima als standalone gelezen worden, maar om een goed inzicht te krijgen in de karakters van de hoofdpersonen verdient het aanbeveling om de serie vanaf het begin te lezen.