Onbenut potentieel

Iedereen slaapt in de vallei is de eerste naar het Nederlands vertaalde roman van Ginevra Lamberti , een Italiaanse schrijfster die met haar vorige romans al in de prijzen viel. Het complexe karwei om deze roman te vertalen werd door Manon Smits geklaard.

Lamberti groeide zelf op in de vallei waar het verhaal zich afspeelt en ze werd net als Gaia uit het boek in een afkickkliniek geboren. Er zitten dus zeker autobiografische elementen in het boek maar het blijft wel fictie. In het verhaal volgen we vooral Costanza en hoe zij de vallei wil ontvluchten maar er toch altijd weer terugkeert. Evenals vele anderen in de vallei waaronder eerder ook haar moeder Augusta en later dochter Gaia. Een familieroman kan je het moeilijk noemen want het verhaal is voornamelijk geschreven vanuit Costanza. Het aandeel van de vorige en volgende generatie is te klein om te spreken van een generatieroman.

De vrij korte hoofdstukken, het springen van tijd of van gezichtspunt, het houdt de lezer alert. Een verhaal als dit waarin weinig gebeurt, heeft dat zeker nodig. In combinatie met de taalrijke schrijfstijl zorgt dat ervoor dat vooral het eerste deel van het boek echt genieten is. Echter daarna volgt een overdaad aan wisselen van tijd of perspectief, ook binnen eenzelfde hoofdstuk en dat gaat ten koste van het leesplezier. De titels met de jaartallen vormen een broodnodige houvast. De stamboom die vooraan in het boek is opgenomen, is foutief getekend en dus overbodig.

De personages, ook hoofdpersonage Costanza, worden niet echt uitgediept waardoor de lezer weinig voeling heeft met de verschillende karakters. Lamberti is er wel in geslaagd enkele sombere thema’s zoals eenzaamheid en uitzichtloosheid te schetsen. De sfeer is erg donker en het beloofde vleugje humor om wat licht in de duisternis te brengen, ontbreekt.
Een ander belangrijk thema is dat van familiebanden en de erfelijkheid van ouderijke fouten die door de volgende generaties steeds opnieuw worden gemaakt.

Costanza: “… want zelf heb ik het gevoel dat bloedbanden eigenlijk verboden zouden moeten worden.”

De poëtische en toch wel originele stijl, de thema’s en de manier waarop Lamberti een sombere en uitzichtloze sfeer weergeeft, maken de afstand tot de personages en het gemis aan luchtigheid niet goed. Ze tonen wel potentieel waardoor volgende romans van deze auteur zeker nog een kans verdienen.